Expertisecentrum: beroepskeuze lijdt nog altijd onder rolpatronen
Bij de hulp met het kiezen van een beroep door middelbare scholieren (loopbaanoriëntatie en -begeleiding ofwel LOB) is er nog steeds te weinig aandacht voor het doorbreken van rolpatronen en stereotiepe beroepskeuzes. Dat zegt VHTO Expertisecentrum genderdiversiteit in bèta, techniek en IT.
„In Nederland is de kans dat je als meisje later in een technisch of IT-beroep komt, kleiner dan dat je in de zorg komt te werken. Voor jongens geldt dit andersom.” Deze scheiding is in bepaalde beroepen zelfs de hoogste van alle lidstaten van de EU”, aldus het centrum verwijzend naar eerdere bevindingen van de Onderwijsraad. „Dat staat gelijke kansen van kinderen én de prestaties van bedrijven en sectoren in de weg.”
Er kunnen allerlei redenen zijn waarom een meisje niet voor een ‘mannenberoep’ kiest. „Ik wilde eigenlijk wel de richting landbouw of metaal doen. Maar ja, daar zaten alleen maar jongens. Ik wilde niet het enige meisje in de klas zijn. Daarom koos ik toch maar voor verzorging”, zegt er een in het VHTO-stuk Vrij voorsorteren op later.
Decanen, leerkrachten en mentoren werden ook ondervraagd en vulden vragenlijsten in. Ze zeggen weinig mogelijkheden te hebben om een minder voor de hand liggende keuze te bevorderen. „Het gaat dan zowel om financiële middelen als bijvoorbeeld om het hebben van een goed netwerk van bedrijven waar leerlingen kunnen kennismaken met verschillende beroepen.” Ook kan tijdgebrek voor scholen en bedrijven een rol spelen.
Beroepskeuzetests maken het er ook niet altijd beter op. De onderzoekers zien daarin dat heersende ideeën over technische beroepen en over mannen en vrouwen eigenlijk bevestigd kunnen worden. „Dat heeft te maken met de formulering van vragen, met het gebruik van beroepsnamen met een mannelijke of vrouwelijke connotatie en het uitvragen van de gender aan het begin van de test.” Ook kan het bijvoorbeeld uitmaken of er staat: waar ben je goed in of waarin ben je geïnteresseerd? In het tweede geval is het antwoord veel vaker ja, waarop de leerling verder kijkt.
VHTO vindt dat er meer en eerder tijd in keuzehulp moet worden gestoken, maar ook dat decanen en mentoren stereotiepe denkbeelden bij zichzelf, bij anderen en in testen en methoden moeten leren herkennen.”Het moment dat kinderen nog geen profiel of vervolgopleiding hebben gekozen is het beste moment om ze te helpen verder te kijken dan typische mannenberoepen of vrouwenberoepen. Maar we laten die kans nu helemaal voorbijgaan. Daarmee doen we onszelf als samenleving tekort,” aldus Sahar Yadegari, directeur van VHTO.
Het is deze donderdag Girls’ Day, de jaarlijkse dag waarop VHTO regelt dat duizenden meisjes een bezoek brengen aan met name technische en IT-bedrijven.