Van een normaal dag-nachtritme is in het ISS geen sprake. Tenminste, niet een ritme dat bepaald wordt door zonsopkomst en -ondergang. Doordat het station op 300 kilometer hoogte elke negentig minuten een rondje om de aarde draait, ziet de bemanning in een etmaal wel zestien keer de zon opkomen en weer ondergaan. Als ze al de gelegenheid krijgt om uit het raam te kijken. - Foto's NASA

De crew leeft ook in de ruimte volgens een 24 uursschema. De mens is daar nu eenmaal op gebouwd. Anders zouden de mannen en vrouwen permanent een jetlag hebben. Voor de nachtrust gespen de astronauten hun slaapzak met riemen aan de wand, zodat ze op één plek blijven hangen en niet het hele station door zweven. Een rustige plek vinden ze echter nooit; het luchtzuiveringssysteem dat de bemanning van zuurstof voorziet, maakt continu lawaai; een geluidsniveau dat het midden houdt tussen een stofzuiger en een drukke snelweg. Velen slapen daarom met oordoppen. Anderen wennen aan de herrie en kunnen na verloop van tijd zonder. - Foto NASA

Handelingen die op aarde tamelijk eenvoudig zijn, worden onder gewichtsloze omstandigheden opeens een hele klus. Zo schijnt een scheerbeurt de heren nogal wat last te bezorgen. Wie zich nat wil scheren, ontdekt dat water en schuim maar slecht aan het gezicht of aan het mesje blijven hangen. Wie zich droog wil scheren, moet de stofzuiger ernaast houden om te voorkomen dat de haarstoppels alle kanten op vliegen. Scheren doen de mannen dus zo min mogelijk. - Foto NASA

Eten en drinken gaan in de ruimte ook al niet zo eenvoudig als thuis. Vast voedsel is daarom heel plakkerig, om te voorkomen dat er aan het einde van de maaltijd allemaal kruimels rondzweven. Vloeistoffen, zoals koffie en soep, zuigen de astronauten met een rietje op uit een zak. Het gebrek aan zwaartekracht nodigt overigens wel uit tot het spelen met eten, zo blijkt uit talloze foto’s en filmpjes. - Foto NASA

Om de spiermassa, die in de ruimte nauwelijks wordt belast, op peil te houden, is sporten een dagelijks weerkerende activiteit. De astronaut bindt zichzelf hierbij vast aan de loopband of de hometrainer, zodat hij niet wegzweeft en de nodige kilometers kan maken. - Foto NASA

De aardse buitenpost is behalve woning ook duidelijk werkplek. Wetenschappelijke experimenten hebben plaats in de diverse laboratoria die aan de woonvertrekken van het ISS zijn gekoppeld. Hier doen ze proeven op het gebied van natuurkunde, scheikunde, biologie en geneeskunde. Maar ook het onderhoud van de diverse systemen aan boord van het station vraagt de nodige aandacht. Een goed functionerende zuurstof- en elektriciteitsvoorziening en waterzuiveringsinstallatie zijn van levensbelang. Onlangs nog zorgde een defect toilet voor het nodige ongemak. - Foto NASA

Na gedane arbeid is het goed rusten. Dat geldt uiteraard ook voor astronauten. In hun vrije tijd houden ze contact met het thuisfront via e-mail, kijken ze met elkaar een dvd’tje of vermaken ze zich met amateurradio. Maar het liefst staren ze uit het raam. Naar de aarde onder hen; hun thuis. Ook Kuipers geeft aan dat dit uitzicht hem het meest is bijgebleven van zijn eerdere verblijf in de ruimte. „De aanblik van de aarde. Een prachtige, kwetsbare blauwe bol in het dreigende zwarte niets.” - Foto NASA