Ruim 3300 jaar na zijn dood is hij deze week voor het eerst zichtbaar voor publiek: de mummie van farao Toetanchamon. Deskundigen hebben het lichaam van de Egyptische vorst een opknapbeurt gegeven. - Foto's ANP / EPA
In 1922 deden wetenschappers in Egypte een geweldige vondst; onder een grote berg zand ontdekten ze het graf van een farao (foto). De tombe was nog helemaal gaaf. De ene na de andere schat kwam naar boven. En tussen alle pracht en praal lag de belangrijkste vondst: het 3300 jaar oude, gemummificeerde lichaam van farao Toetanchamon.
Egyptenaren geloofden dat een farao alleen naar het eeuwige leven kon afreizen als zijn lichaam behouden bleef. Daarom moest het lijk geconserveerd worden. Direct na de dood van de farao werd een scherpe haak via de neus of de oogkas in de hersenen gebracht. Door heen en weer te roeren, dropen de hersenen er uit. De resten werden weggespoeld met palmwijn. Tenslotte goot men gips of hars in de lege schedel.
Daarna werd de romp opengesneden aan de rechterzijde om de organen te verwijderen. De holten werden gevuld en de organen gewassen met palmwijn en opgeborgen in kruiken (foto).
Het ‘lege’ lichaam drenkte men in een ontsmettingsmiddel om het uit te drogen. Daarna werd het lichaam in linnen doeken gewikkeld. De mummie kreeg een masker van goud op (foto) en werd in een sarcofaag, een stenen doodskist, gelegd.
Het linnen rond Toetanchamons lichaam werd vastgezet met gouden banden. Op het linnen werden sieraden en geluksvoorwerpen gelegd. Verder kreeg de farao voedsel mee voor ‘onderweg’, zoals vruchten en zaden. Maar ook gebruiksvoorwerpen, zoals zwaarden, beelden, zijn diadeem (foto) en een poederdoos. Bovendien lagen er een bronzen en zilveren trompet in zijn tombe. In 1939 werd de zilveren trompet zelfs bespeeld, waarna hij uit elkaar viel. Gelukkig kon-ie weer gerestaureerd worden.
Toetanchamon werd ‘verpakt’ in drie kisten, een sarcofaag en drie tombes. De binnenste kist is van zuiver goud, versierd met goden en figuren. Gewicht: 110 kilo. De tweede en derde kist zijn van hout, belegd met goud en edelstenen. Om deze kisten heen zit weer de sarcofaag, een zware granieten doodskist. Daaromheen zitten drie houten tombes.
De wanden van de grafkelder werden versierd met tekeningen.
Het ‘uitpakkken’ van Toetanchamons lichaam moet voor de expediteurs in 1922 heel spannend zijn geweest. Overigens gebeurde er iets bijzonders vlak na de ontdekking van Toetanchamons graf. Kort nadat het graf geopend was, stierven enkele expediteurs. Wereldwijd werd er toen gesproken van ”de vloek van de farao”.
Toetanchamon was nog maar negen jaar oud toen hij farao werd. Tien jaar later stierf hij. Hij werd dus maar negentien jaar oud. Toen wetenschappers in de jaren zestig röntgenfoto’s van zijn hoofd maakten, ontdekten ze een schedelbreuk. Daarom denken sommigen dat Toetanchamon door een klap op zijn hoofd vermoord is.
Door de mummie van Toetanchamon goed te bestuderen, kregen deskundigen een beeld van hoe de farao er waarschijnlijk uitzag. Computeranimaties maakten een reconstructie van zijn gelaat (foto).
In het Egyptische Luxor is Toetanchamon nu te bezichtigen. Wetenschappers hebben twee jaar gewerkt om de mummie te restaureren. Het lichaam is tijdelijk uit de stenen doodskist gehaald en in een kist van plexiglas gelegd. Alleen zijn hoofd en voeten zijn zichtbaar, de rest is bedekt door linnen.
Maar het lijkt er op dat ook de mummie van Toetanchamon ooit zal vergaan. Door vocht en hitte in de drukbezochte graftombe, verandert het lichaam langzamerhand in poeder.
