Binnenkort op vakantie naar Engeland? Laat dan het vlees maar in de schappen liggen. Dat advies geeft Verburg, de minister van Landbouw. Een nieuw geval van mond-en-klauwzeer (MKZ) in Surrey, Engeland, is de oorzaak. Wat is mond-en klauwzeer eigenlijk? En hoe erg is het? Na zes jaar is de ziekte weer opgedoken. Op een boerderij in het zuiden van Engeland is vrijdag een nieuw geval van mond-en-klauwzeer ontdekt. Het is de eerste uitbraak van MKZ in Groot-Brittannië sinds 2001. De Britse autoriteiten kondigen direct na de ontdekking van het virus een verbod af op het vervoer van herkauwers en varkens. - Foto's ANP/EPA

Ook Nederland neemt maatregelen. Er mogen geen koeien, schapen, geiten en varkens vervoerd worden. Een jaarlijkse boerderijenfietstocht lang agrarische bedrijven in Eibergen gaat niet door. En de organisatie van de landbouwtentoonstelling in Opmeer schrapt de keuringen van rundvee, schapen en geiten.

Waarschijnlijk komt het virus van een laboratorium zo’n 8 kilometer van de getroffen Engelse boerderij. Dit laboratorium in Pirbright onderzoekt monsters op gevaarlijke dierziekten, waaronder MKZ. Op de boerderij is dezelfde virussoort gevonden als die in het laboratorium is bewaard. Een soort dat daar vorige maand nog is gebruikt om een vaccin -een soort ziektebestrijder- te ontwikkelen.

Dit virus -01 BFS67- komt eigenlijk niet voor bij dieren en is 40 jaar geleden geïsoleerd door Britse onderzoekers. Het kan zijn dat laboratoriummedewerkers het virus naar buiten hebben gebracht. Of misschien is het verspreid via een defect ventilatiesysteem, opperden specialisten zondag. Onderzocht wordt nu of, en zo ja, hoe een eventueel „lek” kon ontstaan.

Al het vee binnen 3 kilometer van het bedrijf is afgemaakt.

Het blijft niet bij dit ene geval. Dinsdag werd bekend dat dieren op een andere boerderij ook mond-en-klauwzeer hebben. Ook daar is het vee geruimd. Volgens de Britse televisiezender SkyNews bestaat er inmiddels ook verdenking van een derde geval in de buurt.

Mond-en-klauwzeer -in het Latijn: Aphtae epizooticae- is een zeer besmettelijke dierziekte. Bij schapen en geiten verloopt de ziekte meestal vrij mild. Bij rundvee en varkens zijn de gevolgen veel ernstiger. Vrijwel alle virusdragers worden ziek, maar 2 tot 3 procent van de runderen en varkens gaat dood.

In het begin krijgt het dier 40 tot 42 graden koorts. De eetlust verdwijnt volledig. Als eerste duidelijk herkenningsteken vormt zich een blaar. Deze zit meestal op de tong en wordt daardoor niet altijd meteen gezien.

In de blaar vermenigvuldigt het virus zich snel. Via de lymfekanalen breidt de ziekte zich verder uit. Door de blaren gaan de dieren extra speeksel produceren, waardoor ze gaan kwijlen en smakken. Op de tweede en de derde dag na de eerste tekenen van de ziekte kunnen over het hele lichaam blaren ontstaan. Die breken na een paar dagen door en herstellen langzaam. De dieren lopen dan kreupel. Ze zijn dan in die tijd heel ziek. De melkproductie stopt vrijwel helemaal.

Na zeven tot tien dagen ziekte begint langzaam de genezing. De beesten hebben weer zin in eten, maar ze blijven weinig melk geven. Ze kunnen het virus nog steeds uitscheiden. Oppassen dus, het gevaar voor nieuwe gevallen is nog steeds aanwezig.

In 1838 is Nederland voor het eerst getroffen door MKZ vanaf die tijd sloeg de ziekte vaker toe. De laatste grote uitbraak van mond en klauwzeer in Europa was in 2001. Het virus bereikte toen het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Frankrijk en Nederland.

In Nederland zijn bij de laatste uitbraak in 2001 26 bedrijven besmet verklaard. Er is toen besloten preventief te ruimen. Op ongeveer 2600 bedrijven zijn in totaal 260.000 beesten afgemaakt. Dat verliep niet overal vlekkeloos. Hier, in Kootwijkerbroek, hebben de bewoners uit onvrede met de situatie een dood varken in de boom gehangen.