Vorige week hadden de verkiezingen voor de Tweede Kamer plaats. Het CDA kwam als winnaar uit de bus met 41 zetels. Bos van de PvdA werd tweede met 33 zetels. De SP schoot omhoog naar 25. Wilders kwam op uit het niets en scoorde negen 9 zetels.
De vraag is nu: hoe wordt de macht in Den Haag verdeeld? Welke partijen komen in de regering? CDA, PvdA en SP? Of CU, VVD en CDA? En wie wordt dan de nieuwe premier? Welke partij levert welke ministers? Hierover gaan de Haagse dames en heren komende weken overleggen. Spannend, want elke partij heeft z’n eigen wensen.
De onderhandelingen begonnen vorige week zaterdag. Toen ontving koningin Beatrix de fractievoorzitters van de politieke partijen op Soestdijk. De politici adviseerden de vorstin hoe de nieuwe regering er volgens hen uit moet gaan zien. Foto: SGP-leider Van der Vlies na zijn bezoek aan Hare Majesteit.
Nadat de koningin de wensen van alle fractieleiders verzameld had, stelde ze een informateur aan: de CDA’er Hoekstra (foto). De informateur heeft een belangrijke taak in de vorming van het nieuwe kabinet. Hij onderzoekt welke politieke partijen samen willen werken. De informateur moet de partijen tot elkaar te brengen, zodat er een sterke basis voor samenwerking ontstaat.
Daarvoor nodigt de informateur de politici uit aan de onderhandelingstafel. De belangrijkste vraag is: welke partijen komen in de regering en welke vallen er buiten? Vaak wordt de regering gevormd door de drie grootste politieke partijen. Samen moeten zij minimaal 75 zetels hebben; de helft van het totale aantal. Foto: Hoekstra in gesprek met GroenLinks-leider Halsema.
Een tweede onderhandelingspunt is: waar werkt de regering de komende vier jaar aan? Daarover zijn vaak flinke verschillen tussen de partijen. En: grote partijen mogen meer eisen dan kleine. Het is dus geven en nemen. Als de onderhandelingen afgerond zijn, komt de informateur met een regeerakkoord. Daarin staan de belangrijkste plannen van de regering. Dan zit de taak van de informateur er op. Foto: Hoekstra met VVD-leider Rutte.
De koningin wijst vervolgens een formateur aan. Meestal is dat de nieuwe minister president. Hij zoekt de nieuwe ministers en staatssecretarissen uit. Foto: Minister Verdonk van Integratie.
De laatste stap is de beëdiging van de nieuwe ministers en staatssecretarissen op Paleis Huis ten Bosch. De aanstaande politici leggen dan de eed of belofte af. Na afloop poseren de kersverse bewindslieden op het bordes van het paleis. Foto: kabinet Balkenende-II na de beëdiging.
Ten slotte leest de nieuwe minister-president in de Tweede Kamer de regeringsverklaring voor. Dat is een samenvatting van het regeerakkoord. Het Nederlandse volk is dan op de hoogte van de plannen. De nieuwe regering kan beginnen.
