Ds. A. Beens, Barneveld - 16 dec 2009 10:51 - Gewijzigd: 16 dec 2009 10:51

PASTORY: In diezelfde dagen…

Nog even en de woorden uit Lukas 2 klinken weer. „En het geschiedde in diezelfde dagen…” Wat heeft de wereld met het kerstfeest? Met méér recht kunnen we vragen wat het Christuskind met de wereld heeft. Dat is een vraag die mij steeds meer bezighoudt. Omdat de wereld in het kerstevangelie zo onontkoombaar duidelijk aanwezig is. En wij, die het horen en het feest vieren, staan er ook middenin. De ogen voor deze positie sluiten, is het kerstfeest van zijn spits beroven. Het Evangelie in het Evangelie is namelijk dat Christus in de wereld gekomen is.

Ik denk nu aan een woord van Goethe, die eens schreef dat alle wereldperioden die tijden van ontbinding en oplossing zijn, subjectief zijn, erg op het persoonlijke gericht. Daarmee bedoelde hij dat gemeenschappelijke levensbelangen wegvallen. Ieder kiest zijn eigen weg. Ieder sprokkelt zijn eigen religie of religiositeit bij elkaar. Dat heeft dan weer te maken met zoeken naar nieuw geestelijk voedsel. Dát heeft ook gespeeld in „diezelfde dagen”, de dagen van Augustus. Hij herstelde in de afgeleefde wereld van die dagen de godsdienst om zijn rijk bijeen te houden. Godsdienst werd keizer­verering. En toch, ook dat kon het gemoed van de mensen niet bevredigen. Net zomin als in onze dagen, nu het christelijk geloof grootscheeps weggevallen is, de verering van de wetenschap de zielen kan vervullen, ook al bekleden evolutionisten, atheïsten en agnosten zo ongeveer de positie van halfgoden.

In déze wereld is het Kind ingegaan. De tijden der wereld verschillen natuurlijk. Hoe het éígenlijk was in de tijd van Jezus’ geboorte, weten we hooguit bij benadering. Wij hebben tóén niet geleefd. En wat weten we nu? Kennen wij ónze dagen? Wij zeggen net wat al te makkelijk: Die of deze tijd stond of staat in het teken van… Terwijl er een werking en een gisting is van vele, vele krachten. Toen was het keizer­verering. In diezelfde dagen… lag niemand wakker van het Kind in de kribbe. En toch staat de wereld –al is hij er stekeblind voor– in het teken van de kribbe, en nog vele malen dieper in het teken van het kruis; ten slotte in het teken van de Zoon des Mensen, Die komt om te richten. Maar laat ik het samenvatten: het teken van het kruis is het teken van elke tijd!

Het Romeinse Rijk werd onder de keizers de kweekbodem van de christelijke kerk op aarde. God heeft het zó geleid. En Lukas is in zijn beschrijving op de keper beschouwd staats­gevaarlijk bezig. Wij moesten eens niet zo onder de indruk zijn van deze, onze tijd. Dat is niet terecht. Maar dan wel het grote geheim kennen van dat merkwaardige Rijk waarin treurenden, hongerigen, dorstigen en armen van geest zalig heten. Daarom houdt de wereld niet van ons; wij passen in zijn schema niet. En toch: wij weten nog zo veel wereld in ons dat wij nooit boven hem uit komen. Daarom is het de stille verwondering van wie bij de kribbe knielt: mijn ogen zien Uw zaligheid. De grootste dienst evenwel die de kerk aan de wereld kan bewijzen, is de opening van haar schat in het Evangelie: „Alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een ieder die in Hem gelooft niet verloren ga, maar het eeuwige leven hebbe.”