Geplaatst:11 mei 2009 09:21 - Gewijzigd: 11 mei 2009 09:21

COLUMN SEBASTIAN: Oranjeconcert

Elk mens kent momenten dat hij wordt heen en weer geslingerd tussen doen en niet doen, ja en nee, doorgaan of afzeggen. Zo’n moment had ik op Koninginnedag.

Op mijn programma die dag staat ’s avonds een Oranjeconcert. Ik ben betrokken bij de organisatie. Alle voorbereidingen zijn klaar. Er wordt rekening gehouden met een grote toeloop van publiek. Het is het eerste Oranjeconcert in die kerk, in die plaats. Een experiment.

De dramatische aanslag aan het eind van de ochtend in Apeldoorn zet alles in één klap op z’n kop. Vier doden en vele gewonden, melden de berichten. Consternatie, paniek, verslagenheid, woede, angst, een geëmotioneerde koningin op televisie. Wat Oranjeconcert? Overal in het land worden bijeenkomsten afgezegd. Vanavond zingen? Wie heeft daar zin in na zo’n gruweldaad?

Het overleg begint. „Zullen we het concert maar afzeggen?” „Maar al die mensen dan die vanavond een dichte deur aantreffen?” Er belt iemand ergens uit het land: „Jullie gaan toch niet zingen hè, terwijl de vlag halfstok hangt?” Er klinken ook andere geluiden: „Waar kun je in deze omstandigheden beter zijn dan in de kerk?” Kortom, vertwijfeling. Wel doen, niet doen? Door laten gaan, afzeggen? Wie een wijs woord weet, mag het zeggen.

Na een halve middag heen en weer praten is de kogel door de kerk: het Oranjeconcert gaat door, maar met een aangepast programma. Op hoop van zegen. Letterlijk.

Om halfacht die avond zit de dorpskerk helemaal vol. De feestelijke mars, het openingsnummer, wordt vervangen. In plaats van trompetgeschal klinkt uit 600 monden Psalm 103:8: „Gelijk het gras is ons kortstondig leven”, gevolgd door vers 9: „Maar ’s Heeren gunst zal over die Hem vrezen.” Daarna is het één minuut volkomen stil in het oude godshuis.

De gedachten dwalen naar Apeldoorn. Naar de doden, de gewonden, hun familie, de koningin, haar gezin. Indrukwekkend begin van een Oranjeconcert dat de hele avond een stemmig karakter blijft houden. Geen ”Piet Hein”, geen ”Wij willen Holland houen”, geen ”In een blauw geruite kiel”, al staan ze alle drie op het programma. Ze worden vervangen door Psalmen: 62, 43. „Doch gij, mijn ziel, het ga zo ’t wil, stel u gerust, zwijg Gode stil”. Wat krijgen die woorden een onverwacht diepe betekenis tegen de achtergrond van het drama in Apeldoorn.

Het wordt vaak gezegd: de psalmen zijn er niet alleen voor blijde, ook voor droevige momenten. In de dorpskerk blijkt het waar. De mensen zingen alsof het dak eraf moet. Alle emotie van de Koninginnedag die oranje begon en zwart eindigde, vindt een uitweg in massale samenzang. Ik moet denken aan die ene vraag van ’s middags: „Waar kun je in deze omstandigheden beter zijn dan in de kerk?”

Bij het leegstromen van het bedehuis spelen trompetten en orgel ”Blijf bij mij Heer”. Ingetogen ruist de melodie door de gewijde ruimte. Her en der beginnen mensen zachtjes mee te zingen. De sprong naar 4 mei, als op veel plaatsen ditzelfde koraal wordt gespeeld, is snel gemaakt. Wonderlijk, hoe een feestelijk Oranjeconcert kan veranderen in een stemmige zangavond als afsluiting van een veelbewogen dag.

Sebastian