Susanne Rebel -  1 mei 2009 20:45 - Gewijzigd: 2 mei 2009 08:23

Leven op een eiland van angst

„Mijn hart bonst. Ik begin te zweten en te trillen. Ik denk dat iedereen naar me kijkt en in de gaten heeft dat ik niet normaal ben. Ik ben bang dat ik nooit meer uit deze zaal kom.” Sylvia (21) heeft agorafobie, angst voor grote en kleine ruimtes.

„Mijn angst betekent dat ik me niet op mijn gemak voel in een weidse omgeving of in een krappe ruimte. In de rij voor de kassa met veel mensen om me heen voel ik me opgesloten. Ik heb veel moeite om naar de kerk, een restaurant, of andere openbare gelegenheid te gaan. De bus en trein zijn een ramp voor me.

Toen ik een keer naar het Omniversum ging, heb ik voortdurend met mijn ogen dicht gezeten. Ik was zo bang, dat ik dacht dat ik zou sterven. Ik wilde er uit, maar om langs al die mensen te moeten vond ik nog erger.

De straat op gaan is elke dag een probleem. Niet alleen om de ruimte, maar ook vanwege de mensen. Hier heb ik drie brieven, die er al een week liggen. Ik durf ze niet te gaan posten, omdat ik bang ben dat iedereen me ziet en tegen me begint te praten.

Ik werk als onderwijs­assistente. Mijn collega’s weten wel dat er iets aan de hand is, maar ik heb er nooit met hen over gesproken. Ik schaam me om te vertellen dat ik zo bang ben. Tijdens de lunchpauze zit ik niet graag tussen twee mensen in. Ik zet mijn tas dan op de andere stoel. „Wil je alleen zitten?” vroeg een collega een keer. Ik zei dat ik graag wat rust wilde. Niemand vraagt dan door, want ik geef op zo’n manier antwoord, dat mensen voelen dat ik er niet over wil praten.

Opstandig
Soms zeg ik tegen mezelf: „Doe toch eens gewoon!” Dan kan ik het heel slecht accepteren dat ik deze problemen heb en kom ik in opstand tegen God. Op andere momenten zie ik er het voordeel van: in mijn werk begrijp ik kinderen die dingen niet durven beter.

Naast agorafobie heb ik nog andere angsten. Ik ben bijvoorbeeld bang voor honden, bellen, water, vuur en mannen. Een hand op mijn schouder van een man vind ik vreselijk. Als ik dingen wil bespreken met mijn directeur, spaar ik alle vragen op en ga één keer per week naar zijn kamer.

Op de basisschool had ik al veel last van angsten. Ik heb een gevoelig karakter, en daardoor trok ik me alles aan. Ik durfde niet naar verjaardagen van vriendinnetjes. De angsten werden meer en groter.

Positieve kijk
Rond mijn 18e ben een aantal weken opgenomen geweest en volgde daarna gedragstherapie. Dat heeft geholpen om beter op een opkomend angstgevoel in te springen.

De ambulante woonbegeleidster die me nu begeleidt heeft me door. Samen gaan we wandelen, waarbij ze mijn gedrag benoemt. „Kijk omhoog en geniet van de omgeving”, zegt ze.

Tijdens huiskamergesprekken van de stichting CVADF, een christelijke contactgroep voor mensen met angsten en fobieën, heb ik contact met mensen die met dezelfde problemen worstelen. Ik vind het fijn om mensen te spreken die mijn problemen begrijpen.

Mijn ouders, zussen en wat vriendinnen weten wat er aan de hand is. Tegen andere mensen praat ik er nooit over. Ik ben goed in toneelspelen. Begint iemand tegen me te praten, dan zet ik een masker op. Soms vraag ik me af wie ik nu eigenlijk ben.

Ik hoop dat mijn angsten ooit beheersbaar zijn en dat ik eerlijk tegen mensen durf te zeggen wat ik heb. Maar dat zal nog wel even duren.”

Dit is het eerste deel in een serie over fobieën en angst.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Een fobie of drie
Mensen met een fobie zijn op een bepaald gebied angstig. Ze hebben bijvoorbeeld spinnenangst, muizenangst of zijn bang voor vuil of onweer. De angst staat meestal niet in verhouding tot het gevaar dat iemand loopt, maar wordt uitvergroot.

Fobieën vallen net als paniek­aanvallen en dwangstoornissen onder de angststoornissen. Psycholoog Vincent van Bruggen schrijft hierover in zijn boek ”Wat angst met je doet”, dat volgende week uit komt. „Soms heeft iemand alleen een fobie. Maar vaak hebben mensen ook last van piekeren of onzekerheid of hebben ze meer fobieën naast elkaar. Iemand die bang is voor muizen wordt bijvoorbeeld ook angstig van spinnen of slangen.” Van Bruggen legt in zijn boek uit hoe angststoornissen ontstaan en wat er aan te doen is.