Geplaatst:26 mrt 2009 13:33 - Gewijzigd: 26 mrt 2009 13:33

COLUMN ESTHER: Sjabbat bij Ahoeva

Bij mij in het ziekenhuis werkt een meisje, Ahoeva. Net als ik heeft ze de middelbare school vorig jaar afgerond. Zoals jullie misschien wel weten, moeten alle Israëlische jongeren het leger in. De religieuze meisjes echter, mogen ook voor ander werk kiezen, in de zorg bijvoorbeeld. Ahoeva is dus een religieus meisje.

Ze is een normale orthodoxe Jodin. Ze houdt zich aan alle wetten uit het Oude Testament, draagt geen korte mouwen en broeken en eet geen melk en vlees op hetzelfde moment.

Een groep orthodoxe meisjes die geen zwempak aan mogen en dus met kleren en al in het water springen.

Pas had ze me uitgenodigd om in het weekend bij haar te komen logeren. Ze woont nog thuis, dus dan zou ik gelijk haar familie ontmoeten. Natuurlijk had ik daar zin in! Ik was nog altijd benieuwd hoe zo’n sjabbat bij orthodoxe joden nu zou gaan.

Ik kwam rond drie uur ’s middags aan en iedereen was druk bezig. De sjabbat begint ’s avonds al, dus alles moest worden schoongemaakt en klaargezet. Op de sjabbat mag je namelijk geen werk verrichten: geen lamp aandoen, niet schrijven, geen eten koken. Voor heel veel dingen hebben ze wel een oplossing bedacht. Zo hebben ze een tijdschakelaar voor het licht, die op een vooraf ingestelde tijd het licht aan- en uitdoet.

We maakten ons mooi op (het is sjabbat!) en gingen eten. Voor het eten wast iedereen zijn handen en tot ze hun eerste hap ophebben, mogen ze niets zeggen. Aan het begin van de maaltijd heb je het brood en de wijn, waarover een zegen wordt uitgesproken. Het deed me denken aan het Heilig Avondmaal, hoewel dat natuurlijk van het Pascha afstamt. Brood en wijn is in ieder geval iets bekends in de joodse traditie.

De klaagmuur op sjabbat.

Ook gingen we ’s avonds naar de synagoge. Daar begreep ik natuurlijk niets van, het ging allemaal in het Hebreeuws. Als ze iets moeten zingen, het zij in de synagoge of aan tafel, begint ieder voor zich gewoon met zingen. Niemand zingt precies op hetzelfde moment en ook de wijs klinkt niet altijd precies hetzelfde. Voor Westerse oren klinkt het nogal apart.

’s Avonds hebben we heel lang op het strand gewandeld. Ik tekende Nederland in het zand voor mijn vriendin, toen ze Israël wilde tekenen, zei ze opeens: „Ik kan het niet.” Evenmin als schrijven, kon ze tekenen.

Toen we thuiskwamen, werd het licht automatisch uitgeschakeld, het was al 12 uur ’s avonds. Dus gingen we in de hal op de trap zitten (bijna alle Israëliërs wonen in een flat). Daar haalden we onze make-up af.

De sjabbatdag kwam vooral neer op veel eten en slapen. Om 8 uur ’s avonds, was de sjabbat afgelopen. De lamp mocht weer aangedaan worden. We gingen naar de stad en kochten pizza. We wasten onze handen niet, maar dat hoefde niet perse, want „je kunt pizza als cake zien, en daarvoor hoef je je handen niet te wassen.” Ik blijf me verbazen over de mensen hier.