Ds. A. Beens - 18 mrt 2009 09:05 - Gewijzigd: 18 mrt 2009 09:05

Persoonlijkheid

Wij leven in een tijd waarin het individu(alisme) hoogtij viert. Het medium van de bijna niet te vermijden reclame verleent daaraan buitengewoon gelikte hand-en-spandiensten; wellicht zelfs behoort het tot de aanjagers van deze levenshouding. Op allerlei manieren word je uitgenodigd om het beste uit jezelf te halen, ruimte te veroveren om je eigen inzichten gestalte te geven en dat vooral gepaard te laten gaan met een maximum aan genot.

Beetje link kan het worden als men daar God bij haalt. Ik doel op een soort christelijke zelfrealisering die er tegenwoordig ingaat als koek. Mannen en vrouwen trekken stad en land rond, spreken op koffiemorgens, geven cursussen, leiden gespreksgroepen, alles gegroepeerd om een bepaald thema als bijvoorbeeld ”Innerlijke groei” of ”Op zoek naar jezelf”. Want ieder individu is van oneindige waarde. En wie kan er nou niet een beetje zelfbevestiging gebruiken? De Britse filosoof C. S. Lewis schreef ooit: „We stellen God voor als een soort uitzendbureau dat voor elke ziel een gepaste betrekking zoekt, op ieder potje een dekseltje.”

Buiten kijf staat dat het individu waarde heeft. Een andere vraag is het of het individu zijn waarde draagt in zichzelf. Ik beantwoord die vraag ontkennend. Waarde is iets wat je ontvangt. Letterlijk: toegevoegde waarde, toegerékende waarde. Dan geraken we op een ander niveau dan dat van de psychologie. Het gaat hier om de theologie. Veel preken geven vandaag een vreemd soort verhaspeling van die twee te horen met als gevolg dat men beide verliest. Kortom, het individu ontvangt wezenlijke waarde door de vereniging met Christus. Ik heb een christin gekend die haar bestaan eens wonderlijk karakteriseerde toen ze zei: „Ik ben verslonden in Christus.” Niettemin –of wellicht juist dankzij dat geheim– was zij een persoonlijkheid.

Als het christelijk leven te vergelijken is met een heiligdom voor God, zeg: een tempel, is de tempel er dan voor óns of zijn wij er voor de témpel? Of anders gevraagd: wie was er éérst? De tempel of ik? God of wij? Wij zijn voor de tempel geschapen. En echt onszelf zijn, wij zullen het pas zijn als wij eenmaal daar zijn. In het eeuwige Koninkrijk en de eindeloze heerlijkheid. Het gaat hier in de aardse bedeling er niet om dat wij met onze kwaliteiten, met ons individu, breeduit alle ruimte zullen opeisen, rechthebberig en vaak ten koste van anderen. O, wat zouden we in de kerk(en) ervan opknappen als het echt in ons leeft: te leven is mij: Christus, te sterven: winst. Daar wordt ruimte geschapen, ook voor de ander. Daar leeft de ware persoonlijkheid in. Sámen met alle heiligen hunkeren naar de volkomen kennis, naar de eeuwige liefde.

Wij hebben vandaag gebrek aan persoonlijkheden, in de kerk en in de maatschappij, zeker onder het huidige regiem der koppensnellers. En dat bewind dat het individu(ele) hoog in het vaandel voert is zo door en door collectivistisch. Dwarsliggers moeten afgevoerd, persoonlijkheden zijn ongewenst en onverdraaglijk. De uniformiteit is handelskenmerk van de duivel. In het Koninkrijk Gods bloeit de bloem van de persoonlijkheid als exponent van de veelkleurige wijsheid Gods.

Ds. A. Beens, Barneveld