Geplaatst: 9 mrt 2009 08:46 - Gewijzigd: 9 mrt 2009 08:46

COLUMN SEBASTIAN: Ontnuchterend

Vianen werd vorige week overspoeld door bobo’s uit het refo-onderwijs. Ze hadden een dag lang het complete onderkomen van ’s lands motelgigant Van der Valk afgehuurd om te congresseren over de vraag ”Bezieling en/of verzuiling?”

Geen thema alleen voor onderwijsmensen. Vandaar dat er ook ambtsdragers, zorgwerkers en zelfs advocaten rondliepen. Met als grootste gemene deler de gezamenlijke levensbeschouwelijke achtergrond en de vraag hoe je die in 2009 in een ontzielde en ontzuilde samenleving kunt gebruiken.

Zo’n refocongres is een meeting van formaat die vooral door mannen wordt bezocht. Van de vervrouwelijking die het basisonderwijs beheerst, is op zo’n dag weinig te merken. Logisch, want veel congresgangers hebben een leidinggevende of bestuurlijke functie en die worden in refokring nog steeds niet scheutig aan vrouwen toebedeeld. ’t Was trouwens een van de onderwerpen waarover werd nagedacht: de wenselijkheid, of juist niet, van vrouwelijke directeuren in het basisonderwijs.

Apart eigenlijk: mannen gaan nadenken over de vraag of vrouwen hun plek mogen innemen omdat ze zelf massaal afscheid hebben genomen van het basisonderwijs. „Het is ingewikkeld geworden”, verzuchtte een hoogleraar ooit. ’t Laat onverlet dat mannen natuurlijk best verstandige dingen kunnen zeggen over vrouwen op hun stoel. En dat gebeurde dan ook in Vianen.

Zo’n congres is een stemmige én gezellige meeting. Stemmig omdat duidelijk zichtbaar vrijwel alle bezoekers speciaal voor de gelegenheid hun mooie pak uit de kast hebben gehaald. Donkerblauw, zwart en antraciet, al dan niet voorzien van discreet krijtstreepje of trendy das, domineren het beeld. Gezellig is zo’n bijeenkomst ook. ’t Is eigenlijk een doorlopende reünie van mensen die elkaar aangenaam verrast –„hé, jij ook hier?”– de hand drukken en ontspannen keuvelen over thuis, de kids, de kerk en natuurlijk de school. Het refo-onderwijs is gewoon één grote familie. Zouden de openbaren in het onderwijs dat gevoel ook kennen?

Na het ochtendvullende, plenaire deel met bezielde en bijna allemaal verzuilde sprekers waren er ’s middags workshops. Eén ervan ging over onderwijs en media. Die relatie wordt steeds belangrijker. Scholen staan niet meer op een eiland, maar midden in de samenleving waarin krant, radio en tv dominant aanwezig zijn.

Dat wordt heel concreet als op een willekeurige dag een cameraploeg op het schoolplein meisjes staat te filmen omdat de arme stakkers bij temperaturen onder nul in een rok naar school moeten fietsen. Dat die ‘fijnen’ hun kinderen dat aandoen!

Hoe reageer je in zo’n geval als refoschool? De camerajournalisten wegjagen is een optie, maar dan gaan ze waarschijnlijk een paar meter buiten het schoolhek verder. Met hen in gesprek gaan, kan ook. Is misschien wel beter, in ieder geval vriendelijker, maar dan moet je weer afwachten wat die reporters ervan maken. De zoveelste karikatuur van de ‘zwaren’ in Nederland?

Een van de congresgangers had een doeltreffend antwoord. „Dat je op televisie komt, kun je niet altijd voorkomen, maar je moet er gewoon niet naar kijken!” Ook dat is Vianen: ontnuchterende humor.

Sebastian