Geplaatst:18 feb 2009 09:28 - Gewijzigd: 18 feb 2009 09:28

Goed of waar?

„Wat is waarheid?” Ooit heeft die vraag geklonken in een van de meest cruciale ogenblikken die de wereld- en de kerkgeschiedenis gekend hebben. Toen stond het ene rijk tegenover het andere. Belichaamd in twee personen: Jezus Christus en Pontius Pilatus. Het Licht tegenover de duisternis, de hemel tegenover de hel, de Waarheid tegenover de leugen. Beter dan in deze positionering kan het Waarheidsvraagstuk niet geduid worden: het Getuigenis uit de hemel tegenover de bleke, rationele, schamel-onhartstochtelijke en alles-betrekkelijk-voorstellende vraag van de man die het Romeinse wereldrijk vertegenwoordigde. Jezus ontmoet hier op de via crucis (de weg van/naar het kruis) het bittere extract uit de beker der leugen. Hij Die aanspraak maakt op Zijn zelfopenbaring als dé Weg, dé Waarheid en hét Leven. Tegenover het summum aan relativisme. Zo regisseerde God de geschiedenis.

Christenen kunnen sindsdien weten dat het een ontzaglijk grote moeilijkheid is om mensen geïnteresseerd te maken in de Waarheid. Ik besef dat het eigenlijk altijd zo geweest is, ook in tijden die wij doorgaans als ‘betere’ beschouwen.

Nu hoor je vandaag de dag vaak zeggen dat het tij kentert. Religie mag weer. Alleen de formulering al. Alsof een soort verheven politbureau op een schimmige plaats zitting houdt en verordonneert dat de mensen weer aan religie mogen doen. Intussen regeert dat soort schimmigheden ons volksleven. Wat is het waard? Je kunt er allerlei gedachten bij hebben. Dat lijkt mij eigenlijk ook de bedoeling. Eén gedachte probeer ik wat te omschrijven. Het christelijk geloof mág (weer) omdat het goed is. Het is (waarschijnlijk, denk aan de busreclame) niet wáár! Het is wel goed. Soms neemt die gedachte bizarre vormen aan, in enquêtes bijvoorbeeld die als uitslag hebben dat gelovige mensen langer leven, minder eenzaam zijn, betere netwerkers zijn, economisch stabiele factoren vormen, zelfredzamer zijn en dus minder duur voor de schatkist. Zie je wel: geloven is goed, het is nuttig.

De vraag is natuurlijk over welk soort geloof wij het hier hebben. Het is in ieder geval voor heel veel verlichte en (post)moderne mensen een ongevaarlijk geloof. Omdat de Waarheidsvraag niet aan de orde komt. Ik schrijf bewust de hoofdletter W. In vele discussies die heden ten dage gevoerd worden, probeert men voortdurend de kwestie ”waar of niet waar” te omzeilen. Zelfs in Ter Lindeniaanse stijl: het is wel waar maar niet echt gebeurd en dat verhaal loopt als een trein. Als we ons er maar goed bij voelen. Nu tref ik een wat andere snaar, geef ik toe. Maar wel één die alom trilt. Want de gevaren schuilen niet zozeer in de wereld. Daarvan kunnen we moeilijk anders verwachten. Het kwaad zit vandaag vooral binnen, in kerken, gemeenten, harten. Geloven, daar voel je je goed bij. Al kom je met bepaalde opvattingen of in bepaalde beslissingen lijnrecht tegenover de Bijbel uit, dat maakt niet uit. Wij modelleren ons een Jezus naar ons eigen goede gevoel: onze Vriend, onze Leader, onze Probleemoplosser, een Lieve Man die ons op schoot neemt.

Eigenlijk had Hij Zich die confrontatie met Pilatus kunnen besparen. En dat kruis, moest dat nu zo nodig?

Ds. A. Beens, Barneveld