L. Vogelaar - 30 jan 2009 11:04 - Gewijzigd: 30 jan 2009 11:04

Met een veldcomputer langs de perkjes

Een scheef paaltje, een schuin liggende stoeptegel, rommelige beplanting. Het ergerde Johan van Stralen al toen hij nog heel jong was. Nu heeft hij zijn werk in het netjes houden van de openbare ruimte. Een ingenieur in het groen.

Al bruist het aangrenzende gebied bij Bleiswijk en Zoetermeer van de bouwactiviteiten, de streek tussen Benthuizen, Hazerswoude, Boskoop en Moerkapelle is nog ongekend groen en open. Groen is ook het werkterrein van ing. J. A. van Stralen, die in deze streek zijn basis heeft. Als projectvoorbereider beheer en beleid bij een ingenieursbureau voor de buitenruimte adviseert hij gemeenten over hun openbaar groen. Dat gebeurt onder meer door het maken van een beheer- of beleidsplan en een onderhoudsbestek, maar ook het voortdurend meten van de kwaliteit hoort daarbij.

Het is niet het enige wat DG Groep uit Boskoop doet. Er is een afdeling geo-informatie, die het computerprogramma Accres Groenbeheer onderhoudt. Ook daar is Van Stralen druk mee. Het programma geeft aan welke beplanting er binnen de gemeentegrenzen is en wanneer er gesnoeid of geschoffeld moet worden. Elke boom, elk plantsoen, elk grasveldje is digitaal in kaart gebracht en gekoppeld aan een database met gegevens. Die gegevens worden gebruikt bij het opstellen van de begroting en het maken van bestekken.

Verder heeft de afdeling een programma ontwikkeld waarmee de kwaliteit van de openbare ruimte gemeten kan worden. Dat gebeurt met de modernste pda-veldcomputers met gps-plaatsbepaling en een internetverbinding. De afdeling planuitwerking houdt zich bezig met de technische kant van ontwerpen voor de buitenruimte. Opdrachtgever zijn niet alleen gemeentebesturen, maar ook grote bedrijven en projectontwikkelaars. „We maken de technische uitwerking van de bestrating of rekenen de uitvoering van een daktuin door.”

Variatie
DG Groep -afkorting van Data Groen- werd door twee mensen opgezet, maar inmiddels werkt er vijftien man. „Opdrachten in overvloed”, zegt Van Stralen. „Dit werk is leuk doordat het heel gevarieerd is. Je bent met iets levends bezig. En de resultaten van je werk zijn duidelijk zichtbaar.”

Het werkgebied is groot: „Nederland ten westen van Veenendaal.” De ’groene’ ingenieurs worden vaak door gemeentebesturen ingehuurd die zelf niet de nodige expertise in huis hebben, of die een onafhankelijk oordeel willen over de beheervariant die nodig is.

Gemeenten zijn heel kostenbewust geworden, signaleert Van Stralen. „Vroeger was er een aantal hoveniers bij gemeentewerken in dienst en die moesten maar zien dat het openbaar groen netjes bleef. Gemeentebesturen zijn echter steeds meer marktgericht gaan denken. Ze willen binnen financiële grenzen een zo hoog mogelijke kwaliteit. Twee jaar geleden hebben we bijvoorbeeld een discussienota voor de gemeente Veenendaal geschreven: beheer op hoog niveau kost zoveel, beheer op een niveau lager zoveel; kiest u maar. We laten de politiek dan zien dat een lager onderhoudsniveau vaak alleen op korte termijn goedkoper is, want het groen slijt er sneller door.”

Gemeenten werken steeds vaker met een beeldbestek. Daarin staat het onderhoudsniveau aangegeven dat het bedrijf dat het onderhoud aanneemt gedurende het jaar moet handhaven. „Er wordt dus niet meer met hen afgesproken dat ze zes keer moeten komen schoffelen, maar ze schoffelen zo vaak als het nodig is om niet meer dan een bepaald percentage onkruid in een vak te hebben. Wij controleren dat vervolgens: eens per maand gaan we met de aannemer alle vakken langs. Als het werk niet aan de afspraken voldoet, krijgt de aannemer een boete opgelegd.”

De uitgangspunten verschillen per gemeente, zegt Van Stralen. „In vrij behoudende gemeenschappen, waar mensen het eigen tuintje netjes houden, is men kritischer over het openbaar groen dan in de grote stad.”

Tekort
Het openbaar groen weerspiegelt de periode waarin een wijk gebouwd is, stelt de uit Zetten afkomstige ingenieur. „In de jaren zestig en zeventig werd heel veel groen aangelegd, want het groen moest dicht bij de mensen gebracht worden. In de jaren negentig werd er bezuinigd. Dat is te zien: weinig groen, eenvoudig te beheren, veel gras, veel hagen. Momenteel hebben gemeenten weer meer geld. De kwaliteit van het openbaar groen gaat omhoog.”

Dat is niet de enige oorzaak waardoor er werk in overvloed is. „Toen ik vier jaar geleden begon, moest ik moeite doen om een baan te vinden. Momenteel is er juist een tekort aan groene ingenieurs.”

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

Opleiding

* Via mbo (middenkaderfunctionaris groenbeheer) of havo naar het hbo (hogeschool Van Hall Larenstein) voor een vierjarige opleiding management buitenruimte. De opleiding is van Boskoop naar Velp verplaatst.

* Behalve kennis van en interesse voor groen zijn communicatieve vaardigheden nodig.

* Tijdens het eerste jaar wordt ook kennisgemaakt met de andere opleidingen, zoals tuin- en landschapsarchitectuur.