Bas van Dijk - 26 dec 2008 22:24 - Gewijzigd: 26 dec 2008 22:24

Liefde heeft een scherpe neus

Elisabeth Luiten uit Middelburg wint dichtwedstrijd

Geen onderwerp zo veelbesproken, -beschreven, -bezongen en -bepeinsd als de liefde. Dichters, musici, wetenschappers én Jan met de pet houden zich ermee bezig. Wat ís eigenlijk liefde?

Basisbehoefte
Ieder mens heeft behoefte aan liefde. Een zuigeling heeft het al nodig om geaaid en geknuffeld te worden. Bemind worden geeft eigenwaarde, hoe oud of jong je ook bent. Een kind dat geen liefde krijgt, ontwikkelt allerlei emotionele en sociale problemen. Een volwassene die geen liefde krijgt, vereenzaamt, heeft een slechtere weerstand en krijgt eerder psychische en lichamelijke aandoeningen, zo blijkt uit onderzoek.

Emotie en chemie
Biologen, psychologen, antropologen en sociologen bogen zich de afgelopen eeuwen over het vraagstuk: wat is liefde? Inderdaad, een diepe emotie. Maar er is meer aan de hand. Liefde heeft alles te maken met hormonen en biochemische stoffen. Volgens sommige wetenschappers is liefde alleen maar een kwestie van stofjes.

Liefdesmolecuul
Hoezo vlinders in je buik? Dat is gewoon fenylethylamine -ook wel liefdesmolecuul genoemd- en dat zit trouwens niet eens in je buik. De stof zorgt in de hersenen van iemand die verliefd raakt voor de aanmaak van de stoffen dopamine, serotine en noradrenaline. Ze kunnen bij de verliefde mens onder andere een overschot aan energie, hyperactiviteit, slapeloosheid, trillerigheid en een bonzend hart veroorzaken. Deze stoffen beïnvloeden ook het concentratievermogen en dat zorgt er weer voor dat alle aandacht vooral uitgaat naar de vurig beminde ’ander’. Volgens neurobiologen raakt het lichaam na verloop van tijd gewend aan de biochemische veranderingen, waardoor gevoelens van verliefdheid wat minder heftig worden.

Geur
Geur blijkt een belangrijke rol te spelen, waarvan we ons echter nauwelijks bewust zijn. De geurhormonen -feronomen- bepalen voor een groot deel of en in welke mate een man en vrouw elkaar aantrekkelijk vinden. Liefde heeft een scherpe neus. Dus twijfel je nog: snuffel gewoon eens wat harder als hij of zij in de buurt is.

The one and only
Uit een vergelijkend onderzoek onder ruim 800 Japanners en Amerikanen bleek dat verliefdheid bij iedereen dezelfde kenmerken heeft: je kunt maar op één persoon tegelijk echt smoorverliefd zijn, die persoon krijgt een unieke waarde en is ”the one and only”. De relatie met familie en kennissen verslapt in een periode van verliefdheid, het is bijna niet mogelijk om aan iets of iemand anders dan aan de liefde en de geliefde te denken, van wie de positieve eigenschappen worden uitvergroot en de negatieve gebagatelliseerd.

Gave van God
Er zijn veel wetenschappers die de mens zien als een edel zoogdier, en de liefde tussen twee mensen daarmee uitleggen als een soort natuurlijke aandrang om zich op die manier voort te planten. Maar liefde is een gave van God. Hij schiep liefde als een lichamelijk én psychisch proces. Dat liefde zich moeilijk laat verklaren en vooral laat beleven, daar zijn zelfs de wetenschappers het met elkaar over eens.