COLUMN SEBASTIAN: Kerstconcert
Kerst was vroeger op 25 en 26 december. Tegenwoordig trekken we er bijna een hele maand voor uit om het ”feest der feesten” te vieren. Tenminste, als je naar de concertagenda’s kijkt. Kerstuitvoeringen beginnen steeds eerder en jaarlijks komen er nieuwe bij.
De bezoeker van tijdenplaats.nl had zaterdagavond de keus uit ruim veertig kerstconcerten. En het was nog maar 13 december. Je zou uit verlegenheid met het ongekende luxeaanbod besluiten gewoon thuis te blijven.
De dag na sinterklaas is het informele startschot voor de muzikale marathon. Kennelijk delen we met elkaar het niet uitgesproken gevoel dat je het voor 5 december niet kunt maken om ”De herdertjes lagen bij nachte” te zingen. Laten we dat gevoel vooral koesteren, anders beginnen we straks in november al kerstmuziek te maken.
Op 6 december zien we ze verschijnen: de eerste kerstconcerten, soms aangeduid als adventsconcert. In ieder geval verraadt dat laatste dat de organisatoren enig besef van het kerkelijk jaar hebben. Als er nog twee, zelfs drie zondagen in de kerk wordt gepreekt over de aankondiging van de geboorte, moeten we dan al zingen dat de wijzen onderweg naar Bethlehem zijn? Dat is pas echt voor de muziek uit lopen.
Toegegeven, de kerstuitvoering blijft het jaarlijkse hoogtepunt voor elk koor. Waag het als bestuur of dirigent niet voor te stellen een keer over te slaan, want de koorleden staan op hun stoelen. Kerst hoort er gewoon bij. Eigenlijk is het een soort neergaande lijn: met Kerst zingen we op hoge toon, met Pasen doen we het wat rustiger aan en met Pinksteren; tja, wat moeten we eigenlijk met Pinksteren zingen? Verlegenheid alom.
De kerstuitvoering is niet geslaagd als ”Stille nacht” en ”Ere zij God” ontbreken. Dus blijft Franz Gruber met zijn wereldberoemde vertolking van het ultieme kerstgevoel, evenals de engelenzang, tot het ijzeren repertoire in de decembermaand behoren. Tot en met het draaiorgel op de Dam in Amsterdam.
Is er een weg terug naar normale proporties? Die is er, maar dan moet iedereen meewerken. We zouden twee spelregels kunnen afspreken: elk koor geeft maximaal één kerstuitvoering en we beginnen na 15 december. Nu niet direct steigeren, we moeten het gewoon eens proberen om te kijken hoe het bevalt.
Dit jaar lukt niet meer. Deze week staan er op tijdenplaats.nl al weer meer dan zestig kerstconcerten. Volgend jaar dan? Wordt ook lastig, want veel koren regelen ruim een jaar van tevoren hun uitvoeringen, zeker die in de drukke periode voor Kerst. Oké, 2010 misschien?
Het is niet uitgesloten dat we na het experiment met z’n allen een zucht van verlichting slaken: Was dat even een rustige decembermaand. En we hebben nog energie over om Kerst te vieren als de kalender aangeeft dat het zover is.
Voor koren en dirigenten betekent het voorstel een uitdaging: probeer de aandacht eens te verleggen naar Pasen en Pinksteren. Misschien dat een speurtocht naar repertoire rond deze heilsfeiten verrassende vondsten oplevert die het niveau van ”De herdertjes” overstijgen.
Nog één bijkomend voordeel: bij een beperkter aanbod aan kerstconcerten zal de gemiddelde belangstelling per concert stijgen. Heeft iemand daar bezwaar tegen, dan blazen we het experiment direct af. Alstublieft geen herrie erover.