Corine Bruggink - 15 nov 2008 08:15 - Gewijzigd: 15 nov 2008 08:15

Nooit de deur uit zonder zakje

„Een stoma hoort bij mij”

Eva weet waar ze over praat. Na drie operaties heeft ze een stoma, een kunstblaas en mist ze een nier. De vwo 5-leerling lacht. „Toch ben ik nooit ziek.”

De stoma is zo oud als zijzelf. Eva is geboren met een open buikje. Ook kan haar ontlasting niet op de natuurlijke manier worden afgevoerd. Na een operatie heeft ze nu een kunstmatige uitgang, onder in haar buik.

Eva (16)

In de opening is het uiteinde van de dunne darm te zien. Die veroorzaakt een kleine uitstulping. Eva: „Dat noem je een ’roosje’, door de golvende lijnen. Op het roosje plak ik elke morgen een huidplak, als een soort dekseltje. Daaroverheen plak ik een zakje dat de ontlasting opvangt.” Zes keer per dag vervangt ze het huidkleurige zakje. Een kwestie van routine. „De pauzes op school gebruik ik ervoor.”

Elk uitje bereidt Eva goed voor. Een middagje shoppen of een uurtje pianoles: zonder haar tas met een voorraad zakjes, een huidplak en reservekleding gaat Eva de deur niet uit. „Die extra bagage is niet altijd handig. Onverwachts bij een vriendin logeren is er niet bij.”

Korfbal
De stoma belemmert Eva niet in haar bewegingen. „Ik voel het zakje wel zitten, maar het stoort me niet. Natuurlijk moet ik oppassen voor al te gekke bewegingen. Dan zou het zakje bijvoorbeeld kunnen springen.” Eva kan zich slechts één ongelukje herinneren. „Dat is al vijf jaar geleden. Toen lekte ontlasting door de huidplak heen.”

Eva is graag actief bezig. Korfbal is haar lievelingssport. „Zelf scoren komt zelden voor; de plek dicht bij de paal laat ik aan anderen over. Duwen en trekken horen erbij, dan moet ik oppassen dat het zakje niet geraakt wordt.”

Niet iedereen is op de hoogte van Eva’s stoma. „Daar kies ik bewust voor. Het is niet opvallend aanwezig, daarom vertel ik het alleen als het nodig is en als de ander ervoor openstaat. Gelukkig heb ik nog nooit negatieve reacties gekregen.”

Mode
Beperkingen zijn er ook. Soms is dat slikken. „In de derde klas stond een survivalkamp in de Ardennen gepland. Daar had ik me op verheugd. Toch ben ik niet meegegaan; het zou lichamelijk te zwaar zijn, ook vanwege de extra bagage. Daar baalde ik van. Het is frustrerend als je leuke dingen moet missen.” De fietstrektocht een jaar later was wel haalbaar. „De leraren namen om de beurt mijn bagage mee. Dat vond ik gaaf.”

Terwijl ze opstaat, ordent Eva in een automatisch gebaar haar kleding. De plooitjes in de trui vallen ruim om haar middel. Eva mijdt strakke kleding. „Wat dat betreft ben ik blij met de laatste mode; wijdvallende shirts en truitjes.”

Het liefst draagt ze winterkleren. „Die geven me een beschermd gevoel. Af en toe zwem ik. Dan draag ik een speciaal zwempak: met een dubbele laag stof, een overslagrokje en een drukke print.”

Eva is een doorzetster. Ze is nuchter en blijft optimistisch. „Alleen red ik het niet altijd, maar met een beetje hulp kan ik alles. Bij voorbaat zeggen „Ik kan het niet” past niet bij me. Het leven gaat door. In een hoekje kruipen heeft geen zin.”

De stoma staat haar toekomstplannen niet in de weg. „Een sociale studie lijkt me mooi, psychologie of zo.” En een leuke vriend? Lachend: „Waarom niet? Die moet me accepteren zoals ik ben.”

__________________________________________________________________________________________________________________

In Nederland hebben ruim 30.000 mensen een stoma. Dat is niet alleen doordat ze, net als Eva, met een open buik geboren zijn. Sommigen hebben een chronische ziekte aan hun darmen, bijvoorbeeld de ziekte van Crohn of Colitis ulcerosa.
De Nederlandse Stomavereniging bracht vorige week de brochure JONG uit, die gericht is op jongeren met een stoma. Doormiddel van interviews, foto's en informatieve teksten worden onzekerheden als verkering krijgen belicht.

De brochure -met een lachende Eva op de omslag- is verkrijgbaar via stomavereniging.nl