Geplaatst:13 okt 2008 08:13 - Gewijzigd: 13 okt 2008 08:13

COLUMN MAX: Illusie

Bepaalde toetsen van m’n toetsenbord dreigen een beetje lam te raken vanwege het extreme gebruik in de laatste weken. De c bijvoorbeeld, de r, de i en de s. De crisis is letterlijk overal. Tot op de pagina’s kerk en religie toe, waar de paus verklaart dat geld een illusie is.

Wij kunnen Benedictus XVI slechts bijvallen. Tegelijkertijd geldt: het is prettig als de schoorsteen blijft roken, ook die van het Vaticaan. Zelfs in Rome kan het kil zijn in de winter.

Koersen kelderen, banken wankelen, markten storten in, beleggingen vervliegen. Er lijkt geen einde aan te komen. Het ingrijpendste nieuws doet zich telkens in het weekend voor, maar ook doordeweeks wisselt het perspectief per half etmaal. Het verschil tussen gisteren en vandaag wordt de laatste tijd uitgedrukt in ”verdampte miljarden”.

Landelijk gezien gaat het om honderden miljarden, wereldwijd zijn de dimensies helemaal niet meer te bevatten. Wat is het gevolg als er 1000 miljard beurswaarde in rook opgaat? Goeroes reutelen, deskundigen analyseren zich suf, oude rotten in het bankvak zitten verlegen op hun pen te zuigen: wat zich op het wereldtoneel afspeelt, tart elke voorstelling. Grondige bespiegelingen zijn achterhaald voordat de drukinkt droog is.

Helaas, ik heb te weinig verstand van economie om op deze plaats verlossende woorden te spreken. Ik lees, ik denk, ik vraag me af en ik maak me zorgen, net als ieder ander. Tegelijk weet ik dat ons lezen, denken, vragen en zorgen maken weinig verder helpen. De hoopvolle voorspellingen van hen die het zouden móéten weten, komen niet uit. Waar de weg omhoog zou moeten beginnen, blijkt het startpunt te liggen voor een nieuwe afdaling met de snelheid van een bobslee op vaste sneeuw.

Gebrek aan vertrouwen, daar draait het om, hoor ik overal. Gevolg? Sta je met je sporttas in de rij voor een IJslandse bank om je „spaarcentjes” -gruwel! wie bedacht dat woord?- op te halen om ze vanaf nu thuis onder je matras te bewaren: kom je erachter dat degene die tien plaatsen vóór jou in de rij stond het dubbele van de waarde kreeg die jou ten deel valt. Dat doet gebrek aan vertrouwen dus met je goeie geld: het smelt als sneeuw voor de zon.

Om niet al te somber te raken luister ik graag naar optimisten, die zijn er nog. Lex Hoogduin bijvoorbeeld, een hoofdeconoom bij de Robecogroep. Let wel: geen gewoon econoompje. Hij plaatste de gebeurtenissen in een kader en stelde vorige week dat de AEX historisch gezien nog steeds op een aardig gemiddelde stond. ”Recessie minder diep dan vroeger”, luidde de kop. Wat nu omlaaggaat, gaat ooit weer omhoog: ook een fijne opsteker.

Badinerende geluiden zijn uit den boze, dat is zeker. Die maak ik dus ook niet. Ik schaar me van harte achter de uitspraak van een redactiechef die -licht bleek om z’n neus vanwege de vele extra uren- verzuchtte: „Een crisis in binnen- of buitenland, hoe erg ook, zwakt na een paar dagen altijd af; déze duurt maar en duurt maar. Van mij mag ze nu wel overwaaien.”

Op bed krijg ik vaak de helderste gedachten. Via de paus kom ik uit bij Mattheüs 6: over het verzamelen van aardse schatten en de houdbaarheid ervan. „Waar uw schat is, daar zal ook uw hart zijn.” Terwijl ik deze woorden tik, ploft de zoveelste mail in m’n box. „Maak kans op kerstshoppen in New York.” Over illusie gesproken.

MAX