Geplaatst:10 sep 2008 09:09 - Gewijzigd: 10 sep 2008 09:09

Graven

Luther heeft over de opstanding der doden plastisch geschreven en, wat meer is, zo diep persoonlijk: „En dan zal Jezus komen en zeggen: „Doctor Martinus! Opstaan!” Willen mijn goede lezers daaraan denken bij alles wat hierna in dit „stukje” komt?

Het gaat namelijk over graven. Het laatste plekje dat we op aarde zullen beslaan. Het is niet groot. Zó vaak heb ik aan een graf staan kijken naar die kleine aarden rechthoek waarin onze doden werden neergelaten, groot en soms nog maar zo klein.

In vriendenkring was het dezer dagen aan de orde. Een kleine jongen stierf na een ontroerende en aangrijpende strijd tegen een dodelijke ziekte. En ik dacht aan de regels uit een vers:

„Ach, deze letters tussen gras en bloemen

En aarde die hem dekt: zij willen noemen

Het teken dat hem tot ons riep, zijn naam.

Maar deze naam kan hem niet meer bereiken

Hij ligt zo diep de hemel in te kijken,

De ogen dicht, de kleine handen saam.”

(De citaten zijn uit verzen van Muus Jacobse).

Het meest aansprekend zijn kerkhoven die rond een dorpskerk liggen. Het noorden van ons land telt er vele en ook elders zijn ze er wel. Vaak is de akker klein en veelal liggen de graven tot aan de kerkmuur. De levenden die opgaan naar het huis van God, lopen tussen de doden in hun graven.

Soms, op een kansel in zo’n kleine dorpskerk, zie je ze in één blik: de doden buiten, de levenden binnen. Dat grijpt je aan: zo vele, vele geslachten kwamen en gingen, kerkten hier, baden en zongen er en ontmoetten hier de levende God, streden hun strijd en hun stof rust in de ”hope des eeuwigen levens”. O ja, ik weet wel dat het niet voor allen gegolden zal hebben. Maar u geldt: Strijd om in te gaan!

Zo’n dorpskerk met de graven eromheen behoort eigenlijk tot een tijdsbeeld dat voorbij raakt. Het had nog iets van de kerk als hoedster van de waarheid, ook die van leven en sterven, een moederkloek met de geslachten onder haar vleugels. Het ontroert mij nog altijd en ik word steeds weer gegrepen als op zerken en stenen het Woord van God nog spreekt nadat de doden werden begraven.

Ik weet -opnieuw- dat niet alleen papier maar zelfs graniet of marmer gewillig is, maar het andere uiterste vond ik een Noord-Hollands dorp waar vrijwel geen enkel graf een herinnering aan het Woord te zien gaf. Dat moet met een kantelend tijdsgewricht te maken hebben: de verabsolutering van het hier en nu.

Daarvan nu zag ik deze week een verbijsterende illustratie. Het Friesch Dagblad bracht het op de voorpagina : „HSV opent eigen begraafplaats.” Mijn lieve lezers weten natuurlijk niet dat HSV een Duitse voetbalclub is, uit Hamburg. En de aanhang ervan heeft het voor elkaar gekregen: een eigen begraafplaats voor trouwe aanhangers. De tuinman van de bij het stadion gelegen Altonabegraafplaats merkte dat HSV-fans vaak om grafpercelen zo dicht mogelijk bij het stadion vroegen. En het resultaat? Een apart stuk grond op de begraafplaats, gemarkeerd met betonnen doelpalen en verdeeld in drie segmenten: de tribune, het ereterras en de VIP-ruimte. Jawel, voetbal is business totterdood. Want de bijgeleverde HSV-kist is niet goedkoop: 2350 euro! Geen deel dan in dit leven, en de ”rust” in bal-nabije aarde.

„Onvruchtbaar is het graf der goddelozen:

De hyacinthen geuren en de rozen

Bloeien vergeefs over hun lege naam.”

Lest niet best. Het begin oneindig beter. Luther had het bij het goede eind.

Ds. A. Beens, Barneveld