Geplaatst: 8 sep 2008 10:09 - Gewijzigd: 8 sep 2008 10:09

COLUMN MAX: Lichaamstaal

Een RD-pagina die ik na de vakantie uit de krantenberg scheurde om alsnog te lezen, was het dubbelinterview met de broers Tijs en Gijsbert van den Brink, respectievelijk EO-presentator en theoloog.

Bijna aan het slot komt iets erg herkenbaars langs. „Ondanks de goede verhouding kunnen de broers wel degelijk ruzie met elkaar krijgen”, tikt de journalist. Tijs: „Dat was het geval toen we met elkaar gingen e-mailen. Dat is toch een gek soort communicatie. Je schrijft elkaar van alles zonder dat je de gezichtsuitdrukking erbij ziet. In ons geval liep dat makkelijk uit op woorden, op ruzie.”

Waarop Gijsbert toelicht: „Als ik een kritische opmerking over een uitzending van Tijs had, zette ik die soms op de mail. We hebben afgesproken dat niet meer te doen. Als we echt iets met elkaar willen bespreken, doen we het persoonlijk.”

Hoe lang is het eigenlijk geleden dat mensen elkaar brieven schreven: een eeuw of twee eeuwen? Met een brief had je iets in handen. Je las, herlas, legde weg, las later nog eens. En nam tijd om na te denken over een antwoord. Had je daar veel in gestreept en verbeterd, dan schreef je ’m in het net over. Bij die gelegenheid konden scherpe kantjes alsnog worden bijgevijld. Dan ging zo’n epistel op de bus: bijna een ritueel.

Inmiddels zitten we met een dagelijkse mailexplosie die haar weerga niet kent. Zakelijk, semizakelijk en privé. Met CC (kopie) -moet ik dat óók allemaal nog lezen?!-, met BCC (blinde kopie) -mits fout gebruikt toch snel een ellendige manier van klikken-, ontvangstbevestiging (aan of uit, „nee hoor, ik heb die mail écht niet gezien”) en de mogelijkheid om dat allemaal te bewaren in eindeloze reeksen mapjes en submapjes. Hoe zinnig is dat op de lange duur?

Terug naar de beide Brinkbrothers. Ik herken hun punt, helemaal. Mail is een raar medium als het om communiceren gaat. Afspraken maken, een simpele vraag stellen, informatie opvragen: ideaal via de elektronische postbus. Spanning bezweren, discussiëren, problemen delen, vertrouwelijke informatie aan anderen voorleggen: voor je het weet zit je met een uitslaande brand.

Minimaal 70 procent van communicatie bestaat uit stemklank en lichaamstaal, zeggen zij die ervoor hebben doorgeleerd. Als het om het uiten van gevoelens gaat, splitsen psychologen dat nog secuurder uit: 55 procent is lichaamstaal, 38 procent stemklank en 7 procent woorden.

Een voorbeeld (lichaamstaal + communicatie geeft 123.000 treffers in het Nederlands…). Iemand zegt: „Tjoh, die jurk zal je wel een aardige cent gekost hebben!” Op het oog louter een mededeling over de prijs van een jurk. Maar deze zin kan de volgende betekenissen hebben:

- „Wat een mooie jurk is dat!”

- „Die jurk heb je bij een veel te duur adres gekocht!”

- „Jij bent veel te makkelijk met je geld.”

- „Ik ben er jaloers op dat jij zo veel te besteden hebt.”

- „Ik zou willen dat ik ook zo’n jurk had.”

- „Die jurk ziet er duur uit, maar ik vind hem eigenlijk verschrikkelijk lelijk.”

- „Wat een goedkoop lor!”

- „En jij vertelt mij dat ik veel geld uitgeef!”

Pertinent oneens met het bovenstaande? Kom es langs. Leuk, dan lees ik nauwkeurig je lichaamstaal. Of bel me, zodat ik je stem kan horen: 38 plus 7 is toch 45. En anders stuur je toch een doordachte brief? Ik waarschuw: mails met ”lichaamstaal” in de onderwerpregel gaan ongelezen de prullenbak in.

MAX