Geplaatst:23 jun 2008 08:41 - Gewijzigd: 23 jun 2008 08:41

COLUMN OFER: Bijsluiter

Een goede kennis had van de dokter een antidepressivum voorgeschreven gekregen. Bij de apotheek had ze de pillen gehaald en thuis het doosje opengemaakt om de bijsluiter goed te bestuderen. Dat had de mevrouw van de apotheek haar op het hart gebonden.

Ze kreeg het middel voor de behandeling van angstklachten. De huisarts had er niet veel woorden aan vuilgemaakt en voor ze het goed en wel in de gaten had, stond ze weer buiten. Het recept was per e-mail direct naar de apotheek gestuurd.

De bijsluiter lijkt meer op een proefschrift van een promovendus medicijnen dan op een voorlichtingspapier voor de doorsneeburger. De brij aan moeilijke woorden is niet om door te komen. Om te beginnen mogen de tabletten niet gebruikt worden „bij gelijktijdige behandeling met zogenaamde monoamine-oxidase (MAO-)remmers zoals selegiline (bij de ziekte van Parkinson) of moclobemide (tegen neerslachtigheid).” Altijd goed om te weten natuurlijk.

Vervolgens wordt kolommen lang ingegaan op de werking van het medicijn, wanneer je het niet mag nemen, wanneer en hoe je het wel moet innemen en of je het wel mag gebruiken als je bepaalde andere medicijnen gebruikt. Je krijgt hoofdpijn bij het doorlezen, maar het is door te komen.

De angel zit in de ommezijde van de bijsluiter, waar uitputtend de mogelijke bijwerkingen worden beschreven. Ze zijn onderverdeeld in bijwerkingen die zeer vaak voorkomen, vaak voorkomen, soms voorkomen, zelden voorkomen of zeer zelden voorkomen. Vaak is bij meer dan 1 op de 10 patiënten, zeer zelden is bij minder dan 1 op de 10.000 patiënten.

Overigens moeten de bijwerkingen wel met onderscheiding gelezen worden. Want de ’bijwerking’ kan een ziekteverschijnsel zijn, maar ook een echte bijwerking van het medicijn. Niemand die er precies de vinger op kan leggen, maar zo zit het dus.

Waren die bijwerkingen -of ziekteverschijnselen- dan tenminste nog maar eenduidig, er zou mee te leven zijn. Maar daar zit hem nu juist de kneep. Het medicijn dat de betreffende vriendin kreeg voorgeschreven, kan in de meeste gevallen namelijk tweeërlei bijwerking hebben. Of slaperigheid, of slapeloosheid. Toegenomen eetlust of juist een gebrek aan eetlust. Verstopping van de darmen of juist diarree. Hartkloppingen of juist een vertraagde hartslag. En wat te denken van de opsomming onder het kopje ”Overige bijwerkingen”? „Soms allergische reacties, plotseling optredende bewusteloosheid die enkele seconden tot meerdere uren kan duren, soms voorafgegaan door duizeligheid, transpiratie, misselijkheid en shock (syncope), malaise.” En laten verschijnselen als duizeligheid, transpiratie en misselijkheid nu ook precies de verschijnselen zijn waarmee bij de betreffende vriendin een paniekaanval gepaard gaat.

De mondige patiënt van tegenwoordig wil weten wat er met hem aan de hand is. En hij wil natuurlijk ook weten wat hij precies slikt. En om iedere mogelijke schadeclaim te voorkomen, moeten de fabrikanten wel steeds uitputtender bijsluiters maken. Iedere mogelijke bijwerking moet genoemd worden, zodat de patiënt later nooit kan zeggen dat hij niet wist waar hij aan begon.

Daarbij nemen ze dan maar voor lief dat de bijsluiter steeds verder afzakt tot het niveau van een horoscoop in een boulevardblad.

OFER