Michiel Kerpel - 20 jun 2008 15:07 - Gewijzigd: 20 jun 2008 15:07

Het geheim van de langste dag

De langste dag: 21 juni. Niet een ’langste’ dag met meer seconden, minuten of uren, maar het is de dag op het noordelijk halfrond, waarbij tussen zonsopkomst en -ondergang de langste tijd zit.

Zaterdag komt de zon al om tien voor half zes op en hij gaat ’s avonds pas om ongeveer vijf over tien weer onder.

Om te begrijpen waarom er eigenlijk een langste dag bestaat, moet je een paar dingen weten.

Het eerste belangrijke punt is dat de aardbol om zijn as draait. Na één dag of etmaal, 24 uur dus, is de wereldbol volledig om haar as gedraaid. De aardas staat niet helemaal recht ten opzichte van de zon. Hij staat scheef, onder een hoek van ongeveer 23 graden.

Punt twee is de baan van de aarde om de zon. In één jaar, of om precies te zijn in 365,25636 dagen, heeft onze planeet een complete baan rond de zon afgelegd.

Baan van de aarde om de zon.

Het derde punt is dat de zon, door de scheve stand van de aarde en de omloop van de aarde, niet alleen loodrecht boven de evenaar staat. De ene helft van het jaar staat het noordelijk halfrond gericht naar de zon en de andere helft het zuidelijk halfrond.

De 21e juni is het moment dat vooral het noordelijk halfrond door de zon beschenen wordt. De zon staat op die datum loodrecht boven de Kreeftskeerkring, een denkbeeldige cirkel die op ongeveer 23,5 graden noorderbreedte door Noord-Afrika loopt. Het is dan zomer in Nederland en winter in bijvoorbeeld Australië. Op de Noordpool gaat in deze tijd ’s nachts de zon niet onder en op de zuidpool is er juist de poolnacht, waarbij de zon niet opkomt.

Op 21 december is het omgekeerde het geval, en staat de zon op het zuidelijk halfrond boven de zogenaamde Steenbokskeerkring, die op ongeveer 23,5 graden zuiderbreedte door Zuid-Afrika loopt. Dan is het winter in Nederland en zomer in Australië en bijvoorbeeld Zuid-Afrika.

De stand van de aarde op 21 juni.

Rond 20 maart en 23 september staat de zon loodrecht boven de evenaar. In Nederland valt dat samen met begin van de lente en de herfst.

Dus de conclusie: de scheve stand van de aarde, en de baan van de aarde om de zon hebben tot gevolg dat op 21 juni de zon boven het noordelijk halfrond staat. En daarom is dat in Nederland de langste dag van het jaar.