Jacomijn Hoekman - 23 mei 2008 09:50 - Gewijzigd: 23 mei 2008 13:13

Kauwen voor concentratie

06.00 uur. De wekker zou zelfs een dronkenlap nog bij zijn positieven doen komen. Ik worstel mijn ogen open, net lang genoeg om op de snoozeknop te drukken. Zzz, dat examen wacht nog maar even.

06.50 uur. Laptop op schoot, www.examenblad.nl. Programma geschiedenis vmbo, 22 mei. Staatsinrichting zal het zijn.

07.00 uur. Met een stevige plof zakt de laptop in zijn omhulsel, nog warm van alle Troelstra’s, Schaepmans, Chroesjtsjovs en andere voorname lieden die de revue passeerden. Laat ze straks maar komen, ik ken ze door en door. Van hun baarden tot hun lange pandjesjassen. Op naar de Gorinchemse Gomarus.

09.00 uur. „Het is negen uur”, foetert een docent tegen een drietal jongens, dat op de klok af tien minuten te laat lokaal 211 binnen komt zeilen. De examens liggen al op tafel te wachten, naast hongerig witte antwoordenbladen en kleurige pakjes Appelsientje. Het driemanschap schuift aan. Slechts één tafeltje is nog onbezet.

„Ik ben zenuwachtig.” „Ik ook.” Een gespannen fluistergesprek ontstaat achterin tussen twee jongens, vlak voor ze hun pennen oppakken om te beginnen. Geconcentreerd buigen alle hoofden zich over de papieren. Blond, bruin, zwart, rood; niemand kijkt meer op.

Nummer 86 heeft een enorm pak brood op zijn tafel liggen, dat onaangeroerd blijft. Maar gretig zetten de tanden zich in de achterkant van een blauwe pen. Het werkt vast concentratieverhogend, gezien de diepe frons boven zijn wenkbrauwen.

Onrustig geschuif, het krassen van een pen, het zoemen van de ventilator: op wat achtergrondgeluiden na is alles stil.

Drie surveillanten voor dertig leerlingen. Niet dat spieken dan onmogelijk is: na verloop van tijd worden de ogen van de drie bewakers steeds glaziger.

Vraag 6. Noem één reden waarom het districtenstelsel voor kleine landelijke partijen nadelig is. Diepe zucht...

Een officier van justitie, mag die onderzoek laten doen naar zaken waarvan een verdachte wordt beschuldigd? Vast wel.

10.00 uur. Verschillende leerlingen verlaten opgelucht het lokaal. Dik veertig vragen in een uur tijd. Hoe doen ze dat? Ik stop m’n pen in mijn mond. Misschien helpt het. Hoever de buurman is, blijft onbekend. Zijn handschrift is van een meter afstand een golvende blauwe zee. Af en toe een plaatselijke orkaan waar het fout ging.

10.15 uur. Drommen leerlingen verdwijnen. Als ze nou op twee pennen hadden zitten bijten. Maar sommigen deden het zelfs zonder. Zeker weten.

10.30 uur. Op drie eenzaam voortploeterende leerlingen na is het lokaal leeg. Ik ben blij het lokaal achter me te kunnen laten.

Groepjes leerlingen staan in de aula de boel nog te evalueren. „’t Was makkelijk”, vindt Gerald Duister. „Een eitje”, zegt Robert Nederveen.

Een journalist heeft één voordeel op examenkandidaten: een uur later is de uitslag binnen. „Een 7,4”, zegt docent Snellen, na een blik op de normering van vorig jaar. Dat wordt trots genoteerd. Met een pen die getergd de sporen nog draagt van een zware strijd.