Geplaatst:16 apr 2008 09:20 - Gewijzigd: 16 apr 2008 09:20

Sneller zingen?

Als je in allerlei gemeenten komt, bemerk je de verschillen in het tempo van de gemeentezang. Er zijn gemeenten waar je moeite hebt het tempo bij te houden, maar er zijn ook gemeenten waar de hele noten dubbele noten zijn geworden. Laten we elke gemeente in zijn waarde laten en beseffen dat strijd over deze dingen geen heilige strijd is. Er zou geen strijd over moeten zijn.

Waar ik nu eigenlijk over wil schrijven is niet het tempo van gemeentezang in verschillende gemeenten, maar het verschil in tempo in één gemeente. Dat verschil kan heel storend zijn. Als er mensen zijn die zich ergeren aan het te trage tempo -tenminste, dat vinden zij- van de gemeentezang en een lettergreep vooruitzingen, soms zelfs voor het orgel uit zingen, dan klinkt dat bepaald niet stichtelijk. Het kan trouwens ook irritant zijn als een organist ’trekt’ aan de gemeente en een lettergreep, dus ook een toon verder is zodat de gemeente hem op afstand volgt.

Ik kan dit niet eerbiedig vinden. Een organist doet er goed aan mee te zingen met de gemeente, dan kan hij beter maat houden. Wellicht wordt hij er dan zelf ook nog door gesticht.

Maar om terug te komen op de zangers: er zijn ook meestal wel mensen in diezelfde gemeenten die het tempo veel te vlug vinden. In tegenstelling tot de vooruitstrevenden proberen zij het tempo te vertragen. Ze zingen soms wel een hele lettergreep achter de gemeente aan. Niet zelden hoor je zulke nakomers, als de gemeente aan het einde van een regel is, zorg dragen voor een flinke nagalm. Triest is het als al die dingen met een boos hart gebeuren. Dat is zeker in strijd met de inhoud van de mooie psalmen die gezongen worden. De mond spreekt dan bepaald niet de ”taal van het harte”. Deze mensen kunnen al helemaal niet zingen: „door beiden werd hun plicht betracht…” (Ps. 17:2).

Als de snelle en trage zangers in eenzelfde gemeente eens beter zouden nadenken, zouden beide groepen met hun onstichtelijke wijze van zingen stoppen en zich aansluiten bij het geheel van de gemeente. Wat is namelijk het geval? Ze zingen beiden toch even snel als de rest van de gemeente. De zogenaamd snelle zanger is aan het einde van het vers nog steeds één lettergreep voor. De langzame zanger is nog steeds één lettergreep achter. Het verschil is van het begin tot het eind één lettergreep gebleven. Ze hebben dus de hele tijd net zo snel gezongen als de rest van de gemeente. Kunnen ze dan niet beter gewoon aansluiten en meezingen en stoppen met anderen te irriteren door nadrukkelijk uit de maat te zingen?

Het zingen door de gemeente is een gewoonte die na de Reformatie in gebruik is gekomen. Voor die tijd waren er de kerkkoren van ’geestelijken’ die meest op gregoriaanse wijze in het Latijn zongen. Het kon mooi klinken, maar de inhoud stichtte de gemeente niet. Men verstond niet wat er gezongen werd.

Door niet weinig jongeren -komt dat als ze de baard in de keel krijgen?- wordt nog niet meegezongen. Dat zou niet zo moeten zijn. Het is waar: ware vroomheid is zo gemakkelijk niet af te meten aan het al of niet meezingen of aan het tempo van het zingen. Dan zijn er belangrijker zaken aan de orde! Toch mag de wens van Van Lodenstein nog onze begeerte zijn: „Och dat aller mensentongen, aller eng’lenzang o Heer’, samenstemden, samenzongen, eeuwig tot Uw lof en eer!”

Ds. C. J. Meeuse, Goes