Geplaatst:31 mrt 2008 12:56 - Gewijzigd: 31 mrt 2008 08:16

COLUMN MAX: Reiger

Ik zag een blauwe reiger, een dode blauwe reiger. Een erg dode blauwe reiger. Op de middenstreep van de A1 richting Amsterdam. Platgereden, behoorlijk platgereden. Of het een hij was of een zij? Aan een erg dode blauwe reiger valt dat niet makkelijk meer te ontdekken. Aan een levende trouwens ook niet, want beide seksen van de Ardea cinerea zijn uiterlijk identiek. Deze kwam waarschijnlijk van de oever van het Gooimeer.

Dode dieren op de weg zijn meestal een verschrikking om te zien. Bloederige lijven, uiteengereden hompen, geplette verenpakken. Honden, katten, vogels, vossen, egels: Rijkswaterstaat gaf ooit een boekje uit over deze tragedie. Met aantallen, soorten, jaargetijden en zo. Dat boekwerkje ben ik kwijt - uitgeleend en niet meer teruggekregen, helaas. Niet omdat het opwekkende literatuur bevatte, maar ik heb iets met cijfertjes en statistieken. Alsof de gure werkelijkheid dan iets beter te begrijpen zou zijn.

Doorgaans zie je de verkeersslachtoffers uit het dierenrijk maar kort, in het voorbijrijden. Of je voelt ze even, als ze niet meer te ontwijken zijn. Akelig gevoel is dat. Maar deze reiger bevond zich langdurig in mijn ooghoek. Want ik stond stil in een massieve file. En de erg dode blauwe reiger lag links voor de auto, precies in m’n blikveld. Verkleefd aan het asfalt. Uitstappen en het dier in de berm leggen was zonder gereedschap geen optie, anders had ik het gedaan.

Gek misschien, maar deze dode reiger was op een bepaalde manier ook mooi om te zien. Weliswaar platgereden, maar als beeld niet gruwelijk. Verstild bijna. De afmeting was gegroeid, maar vreemd genoeg alleen in de lengte. De geeloranje dolksnavel wees richting het noordwesten, lag precies evenwijdig met de witte streep en raakte die net. De lange lichtbruine poten lagen keurig gestrekt naast elkaar en wezen zuidoost, exact in lijn met de voorgaande streep. De reiger lag erbij als een soort monument, een kunstwerk ter bezinning.

Voor dieren is het verkeer een onwereld. Vaak moet ik denken aan een ándere grote vogel, dat beeld gaat nooit meer van m’n netvlies. Dat was op de A9 ter hoogte van Badhoevedorp. Bij de vangrail, onder aan het talud van een viaduct, lag een doodgereden zwaan. Naast het slachtoffer stond de andere zwaan van het koppel -„Waar werd oprechter trouw…”- in totale vertwijfeling, in blinde paniek: de vleugels wijd uitgestrekt alsof zo de dode vogel nog beschermd kon worden. Het dier had de wereld in zien storten, kon geen kant op, maar wilde ook van geen wijken weten. En het verkeer raasde voort in al z’n krankzinnigheid.

De slachtoffers die ik maakte tijdens tientallen jaren op de weg zijn een houtduif ergens op een provinciale weg in Limburg en een grote jonge hond die van een boerenerf de weg op rende, op een kilometer afstand van huis. De houtduif is niet meer dan een vage herinnering aan een klap, waarna in de achteruitkijkspiegel een dichte wolk veren zichtbaar werd.

Van de hond bleef me alles bij. Het harde remmen, de dreun, de moeite om de auto uit de dikke bomen langs de weg te houden. De nog gave, warme en zieltogende hond in de berm: wat een treurigheid. De eigenaar berustte: „We wisten dat het een keer gebeuren zou, hij was zó speels.” Maar toch, wat een ellendig gevoel.

Het voorjaar geurt. Tijd om even stil te staan bij alle dode dieren van de weg.

MAX