Geplaatst:12 mrt 2008 08:54 - Gewijzigd: 12 mrt 2008 08:54

Biddag

In de meeste kerkelijke gemeenten zal het vandaag biddag zijn. Het lijkt steeds moeilijker om hiervoor een hele dag af te zonderen. Gelukkig gebeurt het toch nog op veel plaatsen, met name in Zeeland. Er zijn ook veel gemeenten die alleen ’s middags en ’s avonds een dienst beleggen. Anderen beperken zich tot een bidstond in de avond. Er zijn zelfs gemeenten waar ook dit niet meer gaat en waar men er dan maar op de zondag in de eredienst aandacht aan geeft. Ook op dit terrein zien we een verslapping die door veel mensen als verdrietig wordt ervaren. Het lijkt me daarom voor jullie, jongeren, voor wie de achterkrant vooral bedoeld is, nuttig om iets meer te weten van de gewoonte om biddag te houden.

In mijn kast staan twee boeken met de titel ”Neêrlands bededagen en biddagsbrieven”. Ze zijn in 1848 uitgegeven door N. C. Kist. Hij beschrijft hoe er bede- en boetedagen, met vasten, maar ook dankdagen gehouden werden in vroeger tijd. Grieken, Romeinen, Chinezen, mohammedanen en Germanen kenden de gewoonte een biddag te houden, tot eer van hun afgoden. Verder schrijft hij over deze gewoonte bij de christenen. Jullie zullen begrijpen dat ik hier niet kan weergeven hoe deze gewoonte in de loop der eeuwen vorm kreeg. Ik weet ook niet of het jullie zou interesseren, maar ik denk wel dat jullie het interessant vinden te weten dat biddagen vroeger ook door de overheid werden uitgeschreven.

Natuurlijk heeft de kerk zelf ook voorschriften gegeven voor het houden van biddagen. Een van de voornaamste redenen die men in de kerkelijke vergaderingen noemde, was de verkiezing van een predikant. Daarvoor werd een biddag uitgeschreven waarop men ook voorschreef om te vasten. Ook voor de „verkiesinghe en beproevingen der ouderlingen” wilde men een dag met vasten en bidden afzonderen, „opdat Godt met zyn H. Geest wil byzyn ende zegenen het oordeel ende stemmen des volks.” Dat zijn we helemaal ontwend: een biddag met vasten bij het beroepen van een predikant! Gaan onze beroepsbrieven echter niet te gemakkelijk met de post mee? Hoeveel gebeden worden er opgezonden tot de Koning der Kerk?

Wat andere biddagen betreft: die werden meestal niet op vaste tijden gehouden, maar toch wel heel.l

Onder ons wordt niet meer zo vaak een biddag belegd voor een bepaald doel. In Rotterdam hebben we in 1989 nog wel een bidstond belegd tegen de euthanasiewetgeving, een dag voor de wet behandeld moest worden. Op diezelfde avond viel het kabinet…

In het verleden schreef de overheid dikwijls bede- en boetedagen uit die ook vastendagen waren. In oorlogstijd bijvoorbeeld. Of dankdagen als de vijand verslagen was. Ook ziekten onder mensen en dieren, misoogsten, dreigende hongersnood en andere rampen waren aanleiding voor de overheid om de kerken op te roepen een dag van afzondering in te stellen. We kunnen het ons in onze tijd bijna niet meer voorstellen. Het was een belijdenis van afhankelijkheid, toen nog als oproep voor heel het volk.

Tegenwoordig beperken we ons meestal tot een oproep voor een biddag voor gewas en arbeid. Ook nu gaat het evenwel om een belijden van onze afhankelijkheid, tot eer van de ware God. Laten wij toch gehoor geven als die oproep nog vanuit onze kerken wordt gedaan.

Ds. C. J. Meeuse, Goes