Geplaatst:18 feb 2008 08:56 - Gewijzigd: 18 feb 2008 08:56

COLUMN OFER: Vies

Jongeren hebben een volstrekt nieuwe taal ontwikkeld om te kunnen sms’en en msn’en, zo stond pas te lezen in de krant. Op zich is dat geen nieuws, want jongeren spreken onderling al heel lang een eigen soort dialect. Vroeger heette dat turbotaal, tegenwoordig is het sms-taal en morgen heet het weer anders.

Kenmerk van die taal is de hoge omloopsnelheid van bepaalde termen. Zo waren een tijd geleden woorden als ”gaaf” en ”tof” nog heel modern, nu is het dialect voor bejaarden.

Ik weet nog dat mijn zus in ons gezin de term ”forget it” introduceerde. Niemand die wist wat het betekende, maar de twee woordjes hadden een penetrante geur van rebelsheid om zich heen hangen. Als m’n moeder aan m’n zus vroeg of ze iets wilde doen, dan was er al snel het antwoord: „Forget it!” Natuurlijk kon m’n moeder dat niet vertalen in rond Nederlands, maar het was duidelijk dat het iets van een weigering inhield en dat het de hoogste tijd werd dat m’n vader eraan te pas kwam.

Nu Engels onder jongeren bij het msn’en en sms’en zo ongeveer de voertaal is geworden, maak je met een uitdrukking als ”forget it” natuurlijk geen enkele indruk meer. Ooit komt er misschien weer een tijd dat het hip is om een oude Nederlandse uitdrukking te gebruiken in het sms-contact met vrienden en vriendinnen. Maar zo ver is het nog niet.

Hoe dan ook: hip zijn en bij de tijd is in de jongerenwereld echt een topic geworden. Belangrijk dus.

Ik heb me laten vertellen dat het woordje ”wreed” alweer helemaal uit is. Net als je doorhebt dat het woord wreed voor jongeren helemaal niet de betekenis heeft die Van Dale eraan geeft, is het ineens weer uit de mode. En dus is iets niet meer „wreed mooi.”

Vet -of ”fat”- is ook uit. Denk vooral niet als dertiger daarmee nog de blits te kunnen maken in een gezelschap van jongeren. Je maakt, door het gebruik van termen die al weer uit de mode zijn, alleen maar duidelijk dat je een mummie uit de vorige generatie bent.

Misschien dat het al eerder in was, maar sinds de opnamen met de verborgen camera van Joran van der Sloot is er weer een nieuw woordje erg hot: „Vies!” Dat uitroepteken moet er dan wel bij, in ieder geval in de uitspraak. „Echt vies man.” En dan bij de uitspraak zwaar leunen op het woordje vies. Dat betekent dan zoveel als dat het echt heel mooi is. Of leuk. Of naar, vervelend, triest. Het maakt niet uit of de betekenis positief of negatief is. Het bijvoeglijk naamwoord vies is namelijk alleen bedoeld om iets heel veel nadruk te geven.

„Ik heb hier een vies cadeau voor je, man!”

En dan reageer je niet met: „Dat had je niet moeten doen”, maar met: „Vind ik echt vies mooi van je!”

De eigenlijke betekenis van het woord doet er volstrekt niet meer toe. Wreed is helemaal niet wreed, maar mooi. Vet heeft niets te maken met vet, maar is gewoon een voorvoegsel. Je kunt bijvoorbeeld vet ziek zijn. Of vet moeten janken als je verkering uit is.

En vies heeft niets met vies te maken zoals het woordenboek het omschrijft. Alhoewel: als je het over de opnamen met de verborgen camera hebt van een gesprek tussen Joran van der Sloot en een infiltrant van misdaadverslaggever Peter R. de Vries dan is de kwalificatie ”vies” ook in haar originele betekenis meer dan treffend.

OFER