Gerald Harbers - 28 sep 2007 13:47 - Gewijzigd: 28 sep 2007 13:47

Stotterende tweeling

Jan (15): Ik zou me direct opgeven voor therapie die me ervan afhelpt

„G… g… goe… goe… goedenavond.” Arie (15) steekt z’n hand uit. Net als zijn tweelingbroer Jan stottert hij zo lang als hij zich kan herinneren. „Mensen moeten me accepteren zoals ik ben. Iedereen heeft een gebrek.”

Het uitspreken van de ”k”, de ”r” en de ”g” kunnen struikelblokken zijn voor Arie. „Maar niet altijd. De ene keer gaat het probleemloos. Een volgende keer concentreer ik me erop en gaat het juist mis.”

Spanning speelt een grote rol bij het spraakprobleem van de tweeling, die niet met zijn achternaam in de krant wil. Arie: „Ik stotter dit schooljaar meer dan vorig jaar. Dat komt doordat er nieuwe mensen in de klas zitten, die niet weten dat ik stotter. Dan heb ik meer last van een drempel wanneer ik spreek.” Jan: „Aan de andere kant, soms praat ik met een volstrekt onbekende van wie ik denk: Die zie ik toch niet weer. Vervolgens stotter ik niet, doordat ik ontspannen ben.”

De broers stotteren sinds ze kunnen praten. Beiden volgden een therapie op de basisschool. Arie: „Maar dat was meer spraakles. We moesten steeds woordjes herhalen.” Jan: „Terwijl stotteren volgens mij minstens evenveel met je hersens als met je spieren te maken heeft.”

De twee vinden het moeilijk om uit te leggen hoe het voelt wanneer ze haperen. Arie: „Tja, het is niet leuk. En ik probeer gewoon door te gaan. Het is niet zo dat ik bepaalde woorden vermijd.” Jan: „Ik heb er nooit zo op gelet. Het voelt vervelend.”

Beiden hebben nog nooit gehoord van de Nationale Stotterweek, die maandag van start gaat. Arie: „Ik vind het wel positief. Vooral ook voor de omgeving. Soms weten mensen niet hoe ze ermee om moeten gaan.” Jan: „Dan kijken ze me zo aan van: laat maar. Da’s niet leuk. Ik voel me dan opgelaten. Maar als het belangrijk is, ga ik gewoon door.”

Drempel
Het stotteren is een drempel, is de ervaring van Arie. „Vooral nu ik ouder word. Op de basisschool dacht ik er weinig over na. Het was zo. Nu besef ik meer dat het een gebrek is. Niet dat ik me er door laat weerhouden, maar ik moet steeds een drempel over. Bijvoorbeeld in de winkel of op school. Vooral bij vreemde talen. Ik heb Engels, Duits en Frans in m’n pakket, omdat ik daar goed in ben, behalve in het spreken. Ik zie geweldig op tegen de mondelingen aan het eind van het schooljaar.”

Vervelend is het wanneer mensen -goedbedoeld- gaan helpen tijdens een gesprek. Arie: „Ze maken een woord voor me af, terwijl dat niet het juiste woord is. Daardoor word ik nog onzekerder.” Z’n broer: „En ik heb zoiets van: ik kan het zelf wel.”

Behalve goedbedoelde reacties, krijgen de broers een enkele keer een negatieve reactie. Arie: „Maar dat gebeurt hooguit een enkele keer. We zijn er nooit mee gepest.” Jan: „Heel soms hoor ik iemand het stotteren nadoen. Dat is niet leuk. Meestal reageer ik niet. Dat werkt het beste volgens mij.”

Ondanks het feit dat de twee zich niet voor het stotteren schamen, willen beiden er graag van af. Jan: „Als ik met hulp van een therapie zou kunnen leren praten zonder te stotteren, gaf ik me direct op.” Arie knikt heftig. Jan: „Want het stotteren geeft toch wel bepaalde beperkingen. Het is makkelijker zonder stotteren een baan te vinden dan met. Advocaat worden bijvoorbeeld is lastig. Je moet dan veel praten.”

In hun bijbanen hebben de twee weinig problemen. Arie: „We tuinieren veel bij mensen, dan hoef je niet veel te praten natuurlijk. En we werken bij een bedrijf dat tuingereedschappen verkoopt. Beiden op de verkoopafdeling. Dat gaat prima.”

Steun
Soms stottert Arie niet. „Vooral wanneer ik me ontspannen voel. Bijvoorbeeld wanneer ik met vrienden praat. Zij weten ervan en accepteren me zoals ik ben.”

Behalve met elkaar hebben Jan en Arie geen contacten met anderen die stotteren. Jan: „Ik heb er nooit behoefte aan gehad.” Arie: „Aan de andere kant, als we een ander ermee tot steun kunnen zijn, dan zou het wel mooi zijn. Trouwens, ik heb wel mensen ontmoet die vroeger ook stotterden. Die zeggen allemaal dat ik in therapie moet. Als ik echt wil, kan ik er volgens hen van afkomen.”

De broers vermijden bepaalde situaties niet vanwege hun spraakprobleem. Jan: „Waarom zou ik?” Arie: „Mensen moeten me maar accepteren zoals ik ben. Ik maak me er niet druk om hoe een ander erover denkt. Iedereen heeft een gebrek.” Jan: „Mijn gymleraar zei vorig jaar dat-ie het ontzettend goed vond dat we er niet omheen draaiden.”

Ongeveer 5 procent van de mensen heeft wel eens gestotterd in zijn kinderjaren. In Nederland zijn ongeveer 175.000 mensen die er langdurig mee te kampen hebben. Dat wil zeggen dat ze minimaal zes maanden aaneengesloten last hebben van stotteren. Naar schatting bedraagt het totaalaantal stotterende mensen in Europa ruim 3,4 miljoen.

Jongens stotteren meer dan meisjes. Op de basisschool is gemiddeld één op de vijf stotteraars een meisje. Na de puberteit wordt het aantal stotterende jongens in verhouding zelfs nog hoger.

Bron: stotteren.nl/jongeren.