OFER - 17 sep 2007 09:31 - Gewijzigd: 17 sep 2007 09:31

COLUMN OFER: Zeilen

Op een van de schaarse mooie zomerdagen zie ik ze varen op een groot meer. Tientallen, misschien wel honderden zeilboten. Kris-kras door elkaar. Ze varen naar oost en naar west, naar noord en naar zuid. Grote boten, kleine boten. Schepen van mensen met geld die door de grootte van hun boot de wereld willen laten zien dat ze het helemaal ’gemaakt’ hebben. Maar ook bootjes van zeilers die hun scheepjes puur gebruiken om te ontspannen op hun vrije dag.

De wind is west. Matig. Een lekkere bries. Niet te veel, niet te weinig. En opnieuw verbaast het me dat al die scheepjes varen op dezelfde wind, terwijl ze toch verschillende kanten opzeilen. Direct borrelt weer die zin bij me naar boven die ik ooit las in een enigszins vaag boek over psychologie.

„Zeilschepen varen op dezelfde wind naar oost en naar west. Het is dan ook niet de wind die hun richting bepaalt, maar de stand van de zeilen.”

Natuurlijk bedoelt de schrijver met deze zin niet het wonder van de zeilerij te verklaren. Je hoeft trouwens geen snars verstand van zeilen te hebben om te begrijpen dat het aankomt op een goede navigatie, op behendig laveren. Wat de auteur zeggen wil is dat we ook in het leven van alledag niet de schuld voor alle problemen bij de omstandigheden, bij de wind, moeten leggen.

„Met die man valt niet samen te werken.”

„Onze hele vakantie is mislukt door het weer.”

„Ons huwelijk moest wel op de klippen lopen als je ziet hoeveel narigheid we hebben meegemaakt.”

De wind waait dus uit de verkeerde hoek. Een daarom zeilen we ook de verkeerde kant op. Dat is een wetmatigheid, daar is niets tegen te doen. Maar hoe zit het eigenlijk met de stand van de zeilen? Zijn die überhaupt wel gehesen? Of zijn ze gescheurd, te klein? Hangen ze naar de verkeerde richting?

Toen ik de zin in dat boek voor het eerst las, vond ik het eigenlijk een beetje softe praat. Want er zijn natuurlijk wel degelijk omstandigheden in het leven waar je weinig invloed op kunt uitoefenen, maar die wel je hele leven in één keer overhoop kunnen halen. En dan hebben we nog niet eens over ernstige ziekte, of over het overlijden van een geliefde.

Toch krijg ik die zin maar niet uit m’n hoofd. Hij gaat door m’n gedachten als ik iemand hoor klagen over de omstandigheden en hoe die er de oorzaak van zijn dat alles in zijn leven misging. Huwelijk kapot, in een depressie beland, en nu ook nog z’n baan kwijt. Hij praat alleen maar over de wind. Zou hij eigenlijk wel weten dat hij zeilen aan boord heeft? Dat je daarmee kunt laveren, zodat ze het schip toch de goede kant opduwen, ook al komt de wind uit de verkeerde hoek?

Voor een ander is het makkelijk denken. Maar de laatste tijd betrap ik ook mezelf op het steeds maar praten over de wind. Ik had echter een uitvlucht verzonnen: ik kán namelijk helemaal niet zeilen. Dus als de wind verkeerd staat, ga ik automatisch de verkeerde kant op. En dus is het toch de schuld van de wind en niet van mij.

Tot ik in een gesprek met iemand die zin uit het boek citeerde. Maar ja, zo zei ik er bij, als je niet kunt zeilen, heb je natuurlijk niets aan die wijsheid. Het was even stil. Toen zei m’n gesprekspartner: „Heb je er wel eens aan gedacht dat je ook kunt leren zeilen?”