Petra Jongeneel - 22 jun 2007 14:41 - Gewijzigd: 22 jun 2007 14:36

Vluchten door de straten van Damascus

Ontvoerde Ammar (13) en Sara (11) keerden na tweeënhalf jaar terug naar Nederland

Eindelijk was hun kans daar. Sara (11) en Ammar (13), die door hun Syrische vader naar het buitenland waren ontvoerd, sprongen in een taxi. Op weg naar de Nederlandse ambassade in Damascus. Als ze die zouden bereiken, betekende dat voor hen veiligheid, terugkeer naar Nederland, naar hun moeder. Hun vader wachtte hen echter bij de ingang van de ambassade op.

Ietwat schuchter en verlegen schuiven Sara -lange donkere bos krullen- en Ammar -heldere blauwe ogen- aan de keukentafel aan. Ze hebben net een dag school achter de rug in het Groningse Oude Pekela. Ammar zit in de brugklas van het vmbo, Sara in groep 8 van de plaatselijke basisschool. Een interview vinden ze best spannend, ook een beetje eng. Ammar: „Soms vind ik het moeilijk om te praten over de tweeënhalf jaar dat we in Syrië waren. Ik kan er soms niet van slapen.”

Deze week is het precies een halfjaar geleden dat Sara en Ammar weer in Nederland aankwamen. Ze zouden juli 2004 voor drie weken met hun Syrische vader en diens Nederlandse vriendin Jolanda naar Frankrijk op vakantie gaan. Ammar: „Toen we al een paar uur in het vliegtuig zaten, voelde ik dat er iets niet klopte. „Waar gaan we eigenlijk naartoe?” vroeg ik mijn vader. „Naar Syrië, op vakantie”, was zijn antwoord. Ik werd ontzettend boos.”

Het werd toch een leuke vakantietijd. Totdat het einde naderde. „We zouden op 23 augustus om zes uur ’s ochtends terugvliegen. De avond ervoor hadden we nog geen koffer gepakt.” Hun vader zou Sara en Ammar de volgende ochtend vroeg wekken, zodat ze het vliegtuig konden halen. De kinderen schrokken echter in de loop van de ochtend wakker.

Ammar: „Ik vloog overeind en zocht mijn vader. Deze zei alleen: „We blijven in Syrië wonen, we gaan niet meer terug naar Nederland.”” Compleet overstuur lichtte Ammar zijn zusje in. Contact opnemen met hun Nederlandse moeder lukte niet. Ammar: „Ik had een mobieltje, maar wist niet hoe het werkte om naar het buitenland te bellen.”

Moord
Hun vader legde Sara en Ammar strenge regels op. Dag en nacht was er toezicht in het huis waar zij verbleven. Ook mochten ze niet naar buiten. Sara: „Na een paar weken moesten we op een Arabische school. Moeilijk joh!” Ammar: „Ik werd in groep 8 gezet, maar ik snapte geen hout van die taal en kon met niemand praten.”

In oktober, tien weken na hun vertrek uit Nederland, sprak Sara voor het eerst met haar moeder. Onverwacht. Werden de kinderen eerst zover mogelijk weggehouden van de vaste telefoonlijn, nu nam Sara de rinkelende telefoon op en hoorde haar moeders stem aan de andere kant van de lijn. Sara: „Ik kon alleen maar gillen. Toen werd de telefoon hardhandig afgepakt.”

Sara en Ammars vader liet de kinderen het Nederlandse journaal zien, waarop op dat moment de moord op Theo van Gogh hot news was. „Dit gevaar lopen jullie ook als jullie in Nederland komen. Ze willen jullie daar vermoorden.” Sara: „Ik ging het bijna geloven en wilde zowat niet meer terug.” Ammar, die veel slaag kreeg van zijn vader, fel: „Ik wél, het kon niet zo zijn dat wij zomaar vermoord zouden worden. Ik ging nog liever dood in Nederland dan in Syrië verder te leven.”

De moeder van Sara en Ammar vocht ondertussen voor haar kinderen en vloog uiteindelijk naar Syrië. Onder strenge beperkingen mocht ze haar kinderen even zien. Ammar had zich voor deze ontmoeting verstopt. „M’n vader had gezegd dat mama van ons af wilde.” Sara en Ammar wilden dolgraag mee terug naar Nederland. Hier was echter toestemming van hun vader voor nodig. Die kregen ze niet. Sara en Ammar bleven achter in Syrië.

Volkomen onverwacht belde Sara enkele maanden later naar Nederland. „Mama, ik heb onze identiteitskaarten gevonden. Waar moeten we heen lopen?” Hun moeder adviseerde hun dringend niets te ondernemen, omdat ze het te onveilig vond. Wel gaf ze hun bij een volgend bezoek stiekem een adreskaartje van de Nederlandse ambassade in Damascus. „Als jullie de kans krijgen en terug naar Nederland willen, moeten jullie naar dit adres gaan.”

Ontsnapping
Snel daarna -Sara en Ammar zaten inmiddels twee jaar in Syrië- waagden de twee de stap. Ammar: „Ik vroeg aan de werkster of ze eten voor ons wilde koken. Toen ze in de keuken bezig was, sneed ik de telefoonlijn door. Als ze onze ontsnapping merkten, zouden ze niet kunnen bellen. Toen renden we het huis uit en hielden een taxi aan.”

De werkster zag de twee weglopen en lichtte via een mobiele telefoon hun vader in. Deze spurtte naar de ambassade. Ammar zag bij aankomst bij de ambassade direct de witte auto van zijn vader. „Hier stoppen”, commandeerde hij in het Arabisch, „daar loopt onze moeder, we moeten eruit.” De twee verstopten zich achter een bosje en belden compleet in paniek met hun moeder. Deze legde direct contact met de ambassade, die eerst hun vader naar binnen lokte.

Toen de moeder wist dat dat was gelukt, schreeuwde ze haar zoon per telefoon toe: „Ammar, rennen nú, pak Saartje op en ren naar de ingang. Nu of nooit.” Ammar volgde het bevel van zijn moeder op en sleurde Sara mee. Bij de ingang wachtte een ambassademedewerker hen op. Sara: „Eindelijk waren we veilig. De volgende dag zouden we naar huis gaan. Dacht ik.”

Een halfjaar zaten de twee noodgedwongen op de ambassade. Pas daarna gaf hun vader toestemming voor hun vertrek naar Nederland. Een kantoor werd omgebouwd tot woon-slaapkamer van de kinderen. Een privélerares uit Nederland zorgde voor les.

Eind december keerden de twee terug. Eindelijk werden ze met hun moeder herenigd. Hun vader bleef in Syrië achter. Ammar: „Laatst was het vaderdag, toen miste ik hem. Ik ga vast nog een keer naar Syrië om hem te zien, als ik groot ben. Het is toch m’n vader.” Sara: „Ja, maar dan neem ik iemand mee om me te beschermen. Ik moet veilig zijn.”