Petra Jongeneel -  8 jun 2007 23:51 - Gewijzigd: 8 jun 2007 23:51

Haring happen bij Hop

Dick (19): Ik heb wat keren m’n hand gebrand tijdens het kibbeling bakken

Met een vlijmscherp mesje gaat Dick Hop (19) uit Uddel de honderden haringen te lijf. Onder toeziend oog van tientallen Gorinchemse marktbezoekers snijdt hij de buik van de vis open, haalt de ingewanden eruit en hakt de beesten de kop af. Graat en vel eraf, en het dier is klaar om naar binnen te worden geslokt. „Mevrouw, vandaag voor het eerst de Hollandse Nieuwe. U moet ze beslist proeven.” Weg haring.

In het pakhuis van vishandel ’t Scholletje in Spakenburg is het woensdagmorgen zes uur volop actie. Niks uitslapen: werken. Twee grote viswagens staan klaar om te worden bevoorraad. Niet alleen tonnetjes haring krijgen een plek in de wagen, ook de verse vis uit de koelruimte verdwijnt in de visauto. „Vergeet de vlaggetjes niet, zodat je de kraam kunt versieren”, roept eigenaar Bos zijn personeel toe.

Dick bemant vandaag samen met parttime collega Ada Deijs de viskraam. Oom Peter Bos gaat ook een aantal uurtjes mee om haringen schoon te maken. „Dat klusje doen we alleen ter plekke als de nieuwe haringen op de markt zijn.”

Rond half zeven duiken de drie de cabine van de voorauto in. De viswagen koppelt Dick erachter. Rijden maar, richting Gorinchem. Zijn vriendin Adri-Janne Bos (21) -dochter van de viseigenaar- is dan al met de grootste wagen vertrokken richting de Goudse markt. „Zij heeft een vrachtwagenrijbewijs. Als ik dat heb gehaald, ga ik ook de grote wagen op.”

Net voor de afslag Gorinchem rijdt de viswagen de file in. Dit is tegen het zere been van Dick. Juist vandaag, de eerste dag van het haringseizoen, moet hij op tijd zijn om de kraam in te richten en op te tuigen. Dick geeft een ruk aan het stuur om de laatste halve kilometer via de vluchtstrook af te leggen.

Met grote behendigheid parkeert Dick de wagen naast die van de kaasboer. Hij springt zijn cabine uit. Met kabels loopt hij naar de dichtstbijzijnde meterkast om stroom te verkrijgen. Ada hijst ondertussen de vlaggen op de wagen en oom Peter richt onder rood-wit-blauwe parasollen een haringtentje op. De eerste emmer -met zo’n 45 stuks- heeft hij in no time bij de kop gepakt. „Wil jij even vier kroppen sla en tomaten halen bij de groentekraam, dan kunnen we de visschalen mooi opmaken. ’t Is gratis hoor, we wisselen producten onderling gewoon uit.”

Terwijl Dick de verse vis uitstalt op brokjes ijs, dient zich de eerste klant al aan. Vier nieuwe haringen wil hij voor 6 euro wel meenemen. Een stukje proeven, hoeft van de man niet. „Nuchtere maag hè!”

Kokende massa
Niks aan Dick verraadt dat hij niet in de vis is opgegroeid. Hij toont zich een kenner van alle soorten en maten. „Garnalen? Als ik u was, zou ik niet de Noorse of IJslandse nemen. De Hollandse zijn het lekkerst.” Dick ging na zijn vmbo-tijd aan de Fruytier in Uddel het hoveniersvak in. Na twee jaar maakte hij de overstap naar het maken van hekwerken. Ook dat vak was het net niet. Toen hij een zaterdagbaantje vond bij de viskraam, was hij verkocht, helemaal toen hij verkering kreeg met een dochter van de viseigenaar. Ondertussen werkt Dick al bijna anderhalf jaar fulltime in de vis.

In het begin was het wennen, geeft Dick toe. „Om vijf uur ging ik m’n bed uit. Soms was ik pas na etenstijd ’s avonds thuis. Nu weet ik niet anders. Maar in het begin was ik compleet bekaf.”

Zijn ouders moesten vooral wennen aan de vislucht. „Als ik thuiskwam, nam ik een lucht mee waar je u tegen zegt. Tuurlijk rook ik daar zelf niks van, m’n familie des te meer. Maar een lekkere haring of andere vis, die ik meekreeg, maakte veel goed.”

„Dit is echt de mooiste tijd van het jaar.” Dick geniet zichtbaar terwijl hij ongebakken kabeljauw in zelfgemaakt beslag rolt. De olie is ondertussen opgewarmd tot 250 graden. Bovenhands gooit hij met een strakke horizontale beweging de vis de kokende massa in. „Hier heb ik lang op moeten oefenen. Ik heb m’n handen heel wat keertjes gebrand.” Ruim vijf minuten later -Dick heeft intussen volop geroerd- komt er heerlijke krokante kibbeling de pan uit. „Vijf euro per pond met een gratis bakje saus.” Velen laten zich verleiden door de heerlijke lucht.

Vooral tegen het middaguur stromen de klanten voor de kraam toe. Dick weet niet hoe snel hij de haringen moet schoonmaken om aan de vraag te voldoen. Een man proeft voorzichtig een stukje haring van de schaal die op de toonbank ligt. „Doe er maar acht”, is zijn reactie.

Eén uur. De markt is voorbij. Honderden haringkoppen staren vanuit de schoonmaakbak onder de parasol Dick aan. „We hebben prima verkocht.”