Petra Jongeneel - 19 jan 2007 13:04 - Gewijzigd: 19 jan 2007 13:04

Voor de tweede keer een nieuwe nier

Arman (17) wacht na transplantatie weer op donororgaan

Zonder te verblikken of te verblozen schuift Arman de dikke naald zijn arm in. Precies goed geprikt. Slangetjes lopen vol bloed. Een machine begint te draaien. Ruim drie uur lang verliest Arman zijn ’foute’ bloed. Om gezuiverd bloed ervoor in de plaats te krijgen. Verder is het wachten. Jarenlang wachten op een donornier.

„Als ik te veel vooruitdenk, word ik gek.” De nuchtere Arman Bozkurt (17) uit Haarlem laat zich even gaan. Al ruim een jaar staat hij op de wachtlijst voor een donornier. En dan te bedenken dat de gemiddelde wachttijd zeker vijf jaar beslaat. Vijf jaar waarin Arman bijna dagelijks drie uur lang uit de running is om te dialyseren.

Minister Hoogervorst startte deze maand een campagne om meer orgaandonors te werven. In Nederland zijn er zo’n 7 miljoen mensen van achttien jaar en ouder van wie hun keus om al dan niet donor te zijn niet geregistreerd staat.

Arman moet naast het vier keer per week thuis spoelen van de nieren eens per week naar het AMC om een hemodialyse te ondergaan. Zo ook deze woensdag. Elke verpleegkundige krijgt een hartelijke groet; Arman is een goeie bekende op de afdeling. „Zal ik een taxi voor je regelen als je klaar bent met spoelen?” roept zuster Karin vanachter de balie. Arman, die intussen op de behandelstoel heeft plaatsgenomen, vindt het allemaal best.

Met een grote behendigheid schuift hij even later onder toeziend oog van Karin de dikke naald zijn arm in. Het is precisiewerk. Operatief is er een shunt aangelegd. Dat is een koppeling van een ader met een slagader, zodat er meer bloed doorheen stroomt en de ader makkelijker te prikken is. „De eerste keer moest ik erg wennen en was het eng. Nu weet ik niet beter. Doordat ik zo geconcentreerd bezig ben op de goede plek de naald aan te brengen, voel ik amper de pijn. Daarom kan ik beter zelf prikken.” Een bed verder klinkt gejoel. Het is Armans 14-jarige buurman voor de eerste keer gelukt zelf de naald te hanteren.

Het buisje dat aan de naald vastzit, staat in verbinding met een kunstnier, een apparaat dat afvalstoffen uit het bloed filtert. Niet alleen zijn bloed wordt gezuiverd, ook overtollig vocht verdwijnt uit zijn lichaam. Arman: „Omdat mijn nieren niet werken, kan ik niet gewoon naar de wc om te plassen. Het vocht moet op een andere manier weg.”

Dodelijk ongeval
Arman tobt al vanaf zijn geboorte met zijn nieren. „Ik hield geen voeding binnen en raakte m’n vocht niet kwijt.” Diverse ziekenhuisbezoeken volgen. Armans nieren zijn op 6-jarige leeftijd volledig „kapot.” Na een periode van dialyse lijkt niertransplantatie de enige uitweg. Veel kan de tiener zich van deze periode niet meer herinneren. „Ik weet alleen nog dat m’n moeder moest huilen toen we te horen kregen dat we met spoed naar het ziekenhuis moesten komen. Een 52-jarige vrouw was als gevolg van een hersenbloeding een dodelijk ongeval overkomen. Haar nier zou ik krijgen.

Het nieuwe orgaan slaat weliswaar aan, maar toch volgt een intensieve periode van herstel. „Ik moest zes weken in het ziekenhuis liggen, kreeg een prednisonkuur en mijn lichaam was aan het vechten om de nier niet af te stoten.”

Tot zijn zestiende jaar houdt Armans nieuwe nier het vol. Dan beginnen de klachten opnieuw. Arman, relativerend: „Een nier gaat acht tot twintig jaar mee. Dus ik was erop voorbereid.”

Op school moeten maatregelen getroffen worden omdat Arman in eerste instantie vier keer week naar het ziekenhuis moet. „Ik moest veel lessen missen. Gelukkig is het nu beperkt tot een ziekenhuisbezoek per week. De rest gebeurt onder begeleiding van een verpleegkundige na schooltijd thuis.”

Voetballen
Arman is altijd open geweest over zijn slecht werkende nieren. „Mijn vrienden weten ervan af. Zij komen als ik thuis dialyseer bijvoorbeeld langs, zodat we het samen gezellig hebben. Ook heb ik op school -ik zit nu in 4 vmbo- over mijn situatie verteld. Niet om zielig te doen, maar dan weten mijn klasgenoten het. Ik heb er zelfs een keer een spreekbeurt over gehouden.”

Actief zijn zit er voor Arman niet in. „Het is voorbij met voetballen. Daar ben ik veel te moe voor. Als ik ’s avonds klaar ben met dialyseren, ga ik soms nog wel met vrienden een potje darten. Ik wil ook gewoon weg kunnen, anders wordt mijn wereld erg klein.”

Op dit moment wacht Arman op een donornier. „Mijn moeder zou haar nier kunnen afstaan. Maar zij is dan zo lang uit de running. Ze moet ook voor m’n zusje zorgen, want m’n vader is veel in het buitenland voor z’n werk. Ik wacht. Hoe moeilijk ook. En denk niet te veel vooruit.”