Jan-Kees Karels -  8 dec 2006 11:43 - Gewijzigd: 8 dec 2006 11:43

„Internet is de bioscoop in huis”

BREUKELEN - De beeldcultuur heeft voor hem twee kanten: een witte en een zwarte. „Waar de media in handen vallen van de amusementscultuur, krijgt de zwarte kant de overhand. Dat gevaar is tegenwoordig ontzettend groot,” zegt techniekfilosoof .

Opvallend aan de RD-filmbijlage van afgelopen maandag is dat er vooral wordt teruggekeken, zegt prof. Schuurman, ChristenUnielid van de Eerste Kamer, in een reactie op de discussie over jongeren en films. „Er is weinig vooruitgeblikt. Ik denk dat je dan beter zicht krijgt op de problemen. Je moet films niet op zichzelf bekijken, maar plaatsen in het ict-tijdperk waarin we leven. Die ict-cultuur stempelt alles.”

Waar je tegenwoordig ook binnenloopt, vrijwel overal tref je beeldschermen aan, ervaart prof. Schuurman. „Dat vraagt van de mensen een enorme inspanning, je ziet dat ze heel intensief en creatief met computers bezig zijn. En laat duidelijk zijn: voor mij is techniek een gave van Gods schepping die we verantwoord mogen gebruiken. Maar er is ook die zwarte kant, de kant van de amusementsindustrie. Men neemt porno-exploitanten in dienst die precies weten hoe ze de lusten van de mensen kunnen bevredigen. Het is allemaal erg leeg en goedkoop.”

Prof. Schuurman wijst erop dat het aanbod van internet vele keren dat van de bioscoop overschrijdt. „Internet is de bioscoop in huis. Toen ik de special over jongeren en films las, leek het net of ik weer geconfronteerd werd met mijn persoonlijke situatie 55 jaar geleden. Op school werd een film over Maarten Luther vertoond, en mijn ouders zeiden: „Daar mag jij niet naartoe.” Ze verboden het met goede bedoelingen, maar het was overdreven. Ik vind zoiets wel acceptabel. Ik zou liever op de échte problemen willen letten. De werkelijkheid waarin we leven, de werkelijkheid van de ict-cultuur en van de alomtegenwoordigheid van beelden, is veel ernstiger dan in de special naar voren komt. Wij staan nog maar aan het begin van de virtual reality.”

De in Breukelen woonachtige techniekdenker geeft een voorbeeld. „Ik zou wel eens uitgediept willen zien dat er een sterke vervreemding optreedt tussen de jongere en de oudere generatie. De jongere generatie neemt de touwtjes in handen, de oudere generatie wordt aan de kant gezet. Iedereen heeft hier mee te maken, in de kerk, in het gezin, in de politiek, op school.

In Canada, waar ik kortgeleden was, zie je een groot verschil tussen de generaties immigranten. De eerste generatie voelt zich nog altijd vreemdeling in het immigratieland, die eerste generatie weet dat ze geïmmigreerd is. De kinderen en de kleinkinderen voelen zich daarentegen als een vis in het water, ze hebben daarmee een voorsprong op hun ouders en grootouders. Zoiets zie je ook in onze beeldcultuur: de jongeren voelen de ouderen niet meer aan, en andersom.”

Schuurman hoedt zich ervoor uitsluitend de jongeren de zwartepiet toe te spelen. „De oudere generatie is ook wel een beetje weggevlucht voor haar verantwoordelijkheid, ze is wel eens wat lui om zich te verdiepen in wat er gaande is in de wereld. De jeugd van nu is niet slechter dan wij vroeger waren.

Waar het om gaat is dat we leven in een cultuur die makkelijk jongeren en ouderen uiteendrijft. In de Bijbel lees je telkens: let op de ouderen, zij hebben wijsheid en ervaring. Zelfs in de Tweede Kamer zie je tegenwoordig een totaal gebrek aan ervaring, het zijn allemaal jonge mensen, en ze weten van toeten noch blazen. Ze denken dat politiek een mediaspektakel is, terwijl het een heel serieuze aangelegenheid is, een kwestie van hard werken. Onze mediacultuur heeft tot enorme vervlakking geleid.”

Zie ook: Dossier Jongeren en Films