Ewout van der Staaij -  7 dec 2006 11:25 - Gewijzigd: 7 dec 2006 11:25

Slechts een getemde leeuw

ZEIST - Alleen maar waarschuwen tegen speelfilms zet volgens  geen zoden aan de dijk. De christelijke gereformeerde predikant uit Zeist wil zelf ook kritisch in de spiegel kijken. „Paulus kende zijn cultuur. Weten wij wel goed wat er aan de hand is?”

Wie de beeldcultuur in de kerk een plek wil geven, is bij ds. Kater aan het verkeerde adres. „Neem het Oude Testament. De Israëlieten woonden te midden van heidense volken die leefden in een beeldcultuur. Maar God zei tegen Zijn volk: „Voor jullie geen beelden.”

Neem ook het Nieuwe Testament. De Grieken gingen graag naar het theater. Ik lees nergens dat Paulus om het Evangelie te brengen een toneelstukje ging uitvoeren. Hij beperkte zich tot de verkondiging van het Woord. God werkt in Zijn dienst via de oorpoort naar het hart. De levende verkondiging van het Woord gaat boven een powerpointpresentatie.”

De Zeister predikant wordt niet in verwarring gebracht door het tegenargument dat de Heere Jezus door gelijkenissen sprak. „Allereerst vertélde de Heere die gelijkenissen. Hij sprak beeldend. Bovendien was het Zijn doel niet om daarmee alles voor iedereen duidelijk te maken, maar juist zaken te verbergen voor mensen die niet in Hem geloofden.”

Maar hoe zit het dan met de zogenaamde christelijke speelfilms over het leven van Bijbelse personen als Mozes? Ds. Kater gruwt daarvan. „Het werk van de Heilige Geest naspelen is onmogelijk. Daar is het te heilig voor. Via computersimulatie is het mogelijk de Rode Zee uit te drogen. Mag je zo omgaan met wonderen van God?

Om die reden vind ik het minstens zo verwerpelijk om geestelijke emoties na te spelen. Neem een film over het leven van Luther. Moet een acteur de toespraak van de hervormer voor de Rijksdag in Worms naspelen? Moet in zo’n film een biddende Luther ten tonele worden gevoerd? Dat is voor mij echt een paar stappen te ver.”

Ds. Kater erkent dat grote delen van de gereformeerde gezindte vrij massaal naar speelfilms kijken. Een zorgelijke ontwikkeling, meent hij. „Beelden roepen emoties op. Er treedt een zekere verzadiging op, waardoor er steeds een schepje bovenop moet. Het moet schokkender en heftiger.”

Ook het aspect van de tijdsbesteding weegt zwaar voor de Zeister predikant. „Afgezien van elementen in een film die duidelijk tegen Gods geboden ingaan, vraag ik me af waarom en waarvoor we de tijd van God hebben gekregen. Hier ligt een grote valkuil. We moeten de discussie over speelfilms niet los zien van de rest van het leven. We zijn er niet mee klaar om alle films buiten ons blikveld te plaatsen. Hoe besteden we dan de tijd? Of blijven we van binnen een leeuw die we alleen een beetje temmen? Dan verandert er niets aan onze innerlijke leegte.”

Wat is het principiële verschil tussen met het hele gezin kijken naar een film over het leven van koningin Juliana of gezamenlijk gaan sjoelen, oppert ds. Kater. „Dan kunnen kinderen ook een verkeerde drang om te winnen krijgen of in het vuur van de strijd op zondige wijze tegen elkaar gaan schreeuwen. We moeten wel dingen eerlijk blijven benoemen. Uiteindelijk kom ik dan toch weer op de vraag uit hoe we in ons leven de geestelijke leegte opvullen.”

De Zeister predikant roept in dit verband scholen op blijvend te investeren in het ontwikkelen van een luisterhouding door het vertellen van verhalen. „Kerk, school en gezin moeten een eenheid blijven vormen. Laten we geestelijk tegenwicht bieden. De wereld leeft in een amusementscultuur en heeft niet meer dan brood en spelen. Misschien moeten wij in deze discussie soms concrete antwoorden schuldig blijven. Maar als Gods Woord echt voor ons gaat leven, lossen veel vragen vanzelf op.”

Klik hier voor het dossier Jongeren en films.