MAX - 27 nov 2006 09:46 - Gewijzigd: 27 nov 2006 09:46

COLUMN MAX: Stilte

Het overkwam me vorige week dinsdag. De dag vóór de verkiezingen. Het was ergens tussen Arnhem en Nijmegen. Dat laatste detail doet er niet toe, maar ik zet het er gewoon bij. Dan weten de mensen waar ik uithang.

Ik ben op weg naar een klusje, ben inmiddels ruim 40 kilometer van huis. Opeens realiseer ik me dat de autoradio zwijgt. Nog steeds. En hoe heerlijk dat is! Ik rij hier in mijn autootje, tussen Arnhem en Nijmegen, de zon schijnt, geen file te bekennen en de radio is stil. Geen cd in de speler. Gewoon: stilte. Louter de zachte brom van m’n dieseltje. Alleen met m’n gedachten. Verheven? Geen flauw idee. De vrede die de stilte me verschafte, staat me nog wel helder voor de geest. Bijna mystiek, dat moment.

De afgelopen weken waren natuurlijk dól als het gaat over mediageweld. Bij tijden knettergek, mag ik wel zeggen. Je kunt geen knop omdraaien, geen blad opslaan of er wordt gekwaakt. De firma kwaak-maar-raak beleeft in verkiezingstijd een gillende hoogconjunctuur. Politici zelf doen daar volop aan mee, maar ook peilers, prominenten en commentatoren of wat ervoor doorgaat: iedereen die maar even een microfoon kan vasthouden. Verder kennen wij natuurlijk de mondige burger die echt overal iets van vindt, al dan niet gebaseerd op feiten of meningen van anderen.

Overdrijf ik? Bij die vraag gaan mijn gedachten terug naar de begrafenis van Pim Fortuyn. Een verslaggever vraagt aan een huilend meisje achter de dranghekken -ze zal een jaar of 16 zijn- waarom ze toch zo vreselijk huilt. Ze snikt en snottert: „Omdat Pim zei wat ik denk.” Volgende vraag: „Maar wat denk jij dan?” Tja, daarop moet ze het antwoord schuldig blijven, dan staat de wagen stil.

Het zit ’m, denk ik, in de overdaad, de overkill. Elke maat lijkt zoek, want alle zenders en kanalen moeten vol. Hoe ver moet je gaan, hoe diep kun je zinken? Eén tragisch moment -ditmaal kakelvers- zal ook niet zomaar wijken uit mijn herinnering. De lijsttrekker van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie die zich op tv, in een badjas gehesen, in bed laat bevragen door een jongedame, in zo’n zelfde badjas.

Gêne of discretie kennen we in ons land allang niet meer, dus laat maar komen die vragen. Of de lijsttrekker nu toch maar voor de draad wil komen met zijn vermeende andersgeaardheid. Wie zich zo -natúúrlijk, alles voor de goede zaak!- in bed laat lokken, moet niet gek opkijken als hij een zetel of 6 verspeelt. Mag in z’n handen klappen dat het verlies daartoe beperkt blijft.

Maar toch: „Hartelijk dank aan alle mensen in het land die er keihard voor hebben geknokt!” De zaal heft de armen: Hoera! Opvallend: bij deze verkiezingen zijn geen verliezers. Ook bij min 9 zetels valt er een zodanige draai aan de uitslag te geven dat het toch lijkt alsof je hebt gewonnen. Mediatraining is een vak. Pechtold (D66, van 6 naar 3): „We stonden in de peilingen op nul, dus we zijn helemaal teruggekomen!” Alexander, ook jij van harte!

Terug naar de autoradio, voor mij de brenger van veel van dit soort nieuws. Kan ik zonder? Nee, niet helemaal. Maar af en toe een stille rit, ik kan het iedereen aanbevelen. Ik moet denken aan de bekende dichtregels van C. S. Adama van Scheltema. „Min de stilte in uw wezen, zoek de stilte die bezielt.” En drie strofe`s verder: „Leer u aan de stilte laven: waar het leven u geleidt.” Tussen Arnhem en Nijmegen, bijvoorbeeld.