Geplaatst: 8 nov 2006 13:48 - Gewijzigd: 8 nov 2006 13:48

Sjansen op de dijk verleden tijd

STAPHORST (ANP) - Elke zaterdag stonden de meiden in klederdracht op de dijk te wachten op de jongens. Hofmakerij zoals die in de jaren tachtig nog in Staphorst plaatsvond, was elders in Nederland allang uitgestorven. Het boek ”Ter ere van de trouw” beschrijft eeuwenoude tradities die nu ook in het Overijsselse dorp langzaam uitsterven.

Tot 25 jaar terug was de dijk in Staphorst de ontmoetingsplek voor jongeren bij uitstek. „De dames gingen in groepjes in klederdracht naar de dijk. De jongens gingen ondertussen naar het café en als ze het nodige couragewater hadden genuttigd, zochten ze de meiden op om een praatje te maken”, zei schrijver Dirk Kok gisteren.

Deze traditie is ook jarenlang in gebruik geweest in bijvoorbeeld Volendam. Het bijzondere is dat waar veel tradities op gebied van hofmakerij en huwelijk elders in Nederland rond 1900 uitstierven, deze in Staphorst bewaard bleven.

Kok, beheerder van de museumboerderij in Staphorst, besloot de nu ook in Staphorst verdwijnende tradities op schrift te stellen. „Het is geschiedenis die voorgoed dreigt te verdwijnen. Elke keer als een ouder paar al die kennis mee het graf in neemt, verdwijnt een encyclopedie aan tradities.”

Een van de tradities die bewaard bleven, is het plaatsen van een schaaltje rozijnen en wat brandenwijn in de boerderij van een paar dat in ondertrouw is gegaan. „Iedereen die op bezoek komt, krijgt een drankje aangeboden. Het is onderdeel van de veertien dagen ondertrouw die men vroeger inging. Toen was er veertien dagen lang bruiloft en was de huwelijksvoltrekking zelf niet feestelijk. Tegenwoordig is dat omgedraaid.” Ook moest het bruidspaar op weg naar de kerk door het dorp barricades passeren. „Ze mochten de weg vrijkopen met drank. Het meuten van het bruidspaar, noemden ze dat.”

Veel tradities zijn lang in Staphorst bewaard gebleven. „Dat heeft te maken met de omgangsvormen, maar ook met de sociale controle in het dorp. Nu lopen er nog zo’n 500 Staphorster vrouwen in klederdracht, maar ook dat zal uiteindelijk verdwijnen.”

In de jaren zestig verdwenen al veel tradities uit het dorp. Met het beëindigen van het flaneren op de dijk deed de moderne tijd ook op gebied van de hofmakerij definitief zijn intrede in het dorp.

Het eerste exemplaar van ”Ter ere van de trouw. Hofmakerij in Staphorst in historisch perspectief” wordt morgen overhandigd aan de burgemeester van Staphorst.