Petra Jongeneel - 28 okt 2006 00:31 - Gewijzigd: 28 okt 2006 00:31

Een cadeau uit eigen lichaam

Pascalle (20) krijgt via transplantatie nier van haar vader

Stil zaten ze bij elkaar. Toen namen vader en dochter afscheid. De volgende dag gingen beiden onder het mes. Eerst Pascalles vader (52). Hij stond zijn rechternier af. Vier uur later Pascalle (20). Zij kreeg zijn nier erbij. Haar vader: „Het is het mooiste cadeau dat ik mijn zieke dochter kon geven.”

Het aantal familieleden of vrienden dat een nier afstaat aan een dierbare neemt sterk toe. De afgelopen vijf jaar groeide het aantal levende nierdonors van 166 naar 275, zo blijkt uit cijfers van de Transplantatiestichting. Pascalle Stougje uit Middelharnis is een van hen. Vorig jaar december vond de ingreep plaats. Na een zorgvol jaar.

Moe, ontzettend moe is Pascalle. Na de zomervakantie van 2004 kan ze vanwege deze klacht zelfs niet meer naar school. Ook krijgt ze steeds vaker een bloedneus. Na een bezoek aan de huisarts blijkt dat Pascalle een tekort aan hemoglobine heeft, een stof die voor een goed afweersysteem zorgt. Medicijnen helpen niet.

Net voor Kerst wordt Pascalle met spoed opgenomen in het ziekenhuis in Dirksland. Haar bloeddruk is dan al tijden zo hoog dat haar nieren, die ongeveer 10 centimeter groot moeten zijn, verschrompeld zijn tot 3 en 5 centimeter. Ook dreigt het gevaar dat ze in coma raakt.

De volgende dag moet Pascalle naar het Erasmus MC in Rotterdam, waar zij wordt gedialyseerd. Een slang in haar halsslagader pompt het bloed uit haar lichaam een buisje in. Het buisje staat in verbinding met een dialyseapparaat dat alle afvalstoffen uit haar bloed filtert. Via een tweede buisje gaat het gezuiverde bloed terug haar lichaam in.

Na definitieve terugkeer naar huis moet Pascalle drie keer per week dialyseren in het ziekenhuis. „Ik moest m’n kappersopleiding stilleggen. Maandag, woensdag en vrijdag was ik de hele ochtend weg. ’s Middags ging ik thuis naar bed. Van dialyseren word je zo moe.”

Pascalles wereldje wordt steeds kleiner. „Veel vriendinnen wisten niet hoe ze met mij moesten omgaan. Ik kwam bijna niet meer de deur uit. Ik was ook erg opstandig en kon mijn nierafwijking niet accepteren.”

Ondertussen staat Pascalle op de wachtlijst voor een donornier. „Het was voor mij vanaf het begin duidelijk dat ik niet zou herstellen. Heel m’n leven dialyseren was ook geen optie.”

Ook in de familiekring wordt over een donornier gesproken. Voor christenen is het soms de vraag of transplantatie Bijbels gezien kan. Bij Pascalle, die geen christelijke achtergrond heeft, speelde deze vraag geen rol. Zij overweegt vooral de praktische kanten. „M’n moeder heeft een reumatische aandoening. Haar nier zou niet geschikt zijn. M’n vader heeft niet, zoals ik, bloedgroep A.” Haar vader: „Op familiedagen legde ik het thema op tafel. Allen hielden de boot af.”

Uiteindelijk blijkt dat Pascalles vader -met bloedgroep O- toch donor kan zijn. Een voortraject van een halfjaar volgt, waarin diverse onderzoeken plaatshebben. De avond voor 1 december 2005 -de dag van de ingreep- worden beiden opgenomen. Pascalle: „We keken elkaar aan, zeiden niets, maar begrepen elkaar.” Een innige omhelzing volgt. Het afscheid is gekomen.

Voor Pascalle is het wachten. Haar vader verdwijnt naar de operatiekamer. „Het duurde veel langer dan gepland. Ik was vreselijk zenuwachtig, had zo de operatiekamer willen binnenrennen. Wat ging er mis?” Achteraf blijkt dat de ruggenprik bij haar vader niet lukte, waardoor het onder narcose brengen veel tijd in beslag nam. Haar vader: „Dat was geen pretje. Maar telkens dacht ik: Het is voor een goed doel.”

Na vierenhalf uur komt het verlossende telefoontje: de operatie is gelukt. Dan is het Pascalles beurt. Tijdens een ruim drie uur durende operatie krijgt zij -naast haar twee amper werkende nieren- een derde nier. Ook deze ingreep slaagt.

De volgende dag zien de twee elkaar weer. Haar vader: „Ik moest en zou haar zien. Zonder toestemming ben ik in m’n eentje naar haar afdeling gegaan.” In eerste instantie schrikt Pascalle van het opgezwollen gezicht van haar vader. Maar dan vinden de twee elkaar in een emotionele omhelzing.

De tijd daarna gaat het met Pascalle razendsnel vooruit. „Ik had het gevoel dat ik over daken kon springen, kreeg weer kleur op m’n wangen. M’n moeheid ging eindelijk weg.”

Haar vader ervaart het tegendeel. Zeven weken lang is hij uit de running. „Nog steeds ben ik vaak moe. Artsen zeggen dat het wel een jaar kan duren voordat je weer de oude bent. Mij maakt het niet uit, ik zou het voor Pascalle zo wéér doen.”

Pascalles lichaam moet daarna wennen aan het nieuwe orgaan. „Het was vaak rennen naar de wc. M’n blaas was niet meer gewend dat de nieren vocht afscheidden.”

Pascalle is haar vader erg dankbaar voor de gekregen nier. „We zijn sinds die tijd ook meer bezorgd om elkaars gezondheid. En ik voel de bloedband. Het is speciaal dat er iets van m’n vader in míjn lichaam zit.” Vader kijkt vanaf de bank zijn dochter aan. „Het is het mooiste cadeau dat ik je heb kunnen geven.”

Neutraal orgaan
„In de Bijbel staat geen direct gebod voor of verbod op orgaandonatie. In de tijd van de Bijbel bestond orgaandonatie nog niet en we moeten voorzichtig zijn om allerlei teksten zomaar toe te passen.

De Bijbel roept wel op tot het liefhebben van je naaste. Dat is geen reden om meteen vóór orgaandonatie te zijn, maar kan wel richting geven aan je denken.

Een niertransplantatie lijkt gevoelsmatig iets anders dan een harttransplantatie. Toch zijn het allebei neutrale organen. Anders wordt het als het gaat om geslachtsorganen of hersenen, omdat deze persoonskenmerken bevatten.”

Henrica de Vries is medewerker jongeren van de NPV-jongerenbeweging Way of Life