Petra Jongeneel - 21 okt 2006 01:06 - Gewijzigd: 21 okt 2006 01:06

„Techniek? Soms om dol van te worden”

Jongeren bouwen tijdens WetenWeek dijk tegen stijgend zeewater

ZWOLLE - De zeespiegel van Nederland lag tijdens de ijstijd 120 meter lager dan nu. Ondertussen blijft het water stijgen. Gaan de Hollandse dijken dit trekken? Havisten en vwo’ers probeerden donderdag het probleem te verhelpen. Een zelfgemaakte „oersterke” dam moest de gevolgen van een stijgende zeespiegel kunnen trotseren. Het resultaat? „Ah nee, hij stort in. Zo veel water had ik niet verwacht.”

Op de Christelijke Hogeschool Windesheim in Zwolle ging woensdag de techniekdag voor havisten en vwo’ers van start. De scholieren konden daar ruiken aan technische snufjes. Neem nu het experiment van het dijken maken. Ga er maar aan staan, het probleem van de stijgende zeespiegel drukt op je schouders en jij moet dat verhelpen met de materialen zand, grind, steen en klei. Hoe doe je dat?

De scholieren, afkomstig van middelbare scholen uit de omgeving van Zwolle en vrijwillige bezoekers van de techniekdag, bogen zich eerst over een ontwerp. Moet je nu met zand starten of lijkt klei een beter begin? Na het maken van een ontwerptekening verrijst uiteindelijk in een meterslange houten bak in een lokaal van de opleiding civiele techniek een heuse dam: een rijtje stenen op de bodem -lekker waterdicht-, zand om de dam op te hogen, een laagje klei eroverheen als wapen tegen bezwijken en tot slot wat grind.

De 30 centimeter hoge dijk moet de kracht van het water kunnen weerstaan. Als de golven arriveren -studenten spuiten enthousiast met tuinslangen het vocht de houten bak in- lijkt de dijk stevig te staan. De goede kijker ziet echter het water door het bodemoppervlak sijpelen. En helaas, de achterzijde van de dijk stort in. „Jullie hadden meer klei moeten gebruiken”, legt een student aan de scholieren uit. „En wat lesjes civiele techniek volgen, vult zijn collega-student aan.”

Spraakcomputer
Bij een volgende workshop, een lokaal verder, worstelen jongeren zich zonder muis door een softwareprogramma. Pieter den Toom (14) commandeert zijn pc: „Klik bestand.” De computer herkent de stem meteen en de cursor verspringt. Het kostte Pieter even tijd om de computer volledig naar z’n hand te zetten. „Lappen teksten moest ik voorlezen. De computer moest namelijk aan mijn stem wennen.”

Plotseling giert Pieter het uit van het lachen. De computer weet niet wat hij meemaakt. Hoe moet hij deze klanken registreren? Een aantal onleesbare woorden verschijnt op het scherm. Pieter: „Aha, lach ik zo?” De computer noteert deze uitspraak direct. Ook Pieter weet niet wat hij meemaakt. „Backspace, delete, verwijderen”, roept hij richting de computer. Deze weet niet welk commando hij het eerst moet uitvoeren en wacht rustig op het volgende bevel van zijn baasje. Pieter: „Techniek? Super interessant, maar ook om dol van te worden.”

Workshop van science center NEMO: Maak je eigen energiedrank
Ingrediënten
- Zestien suikerklontjes
- Maatbeker
- Water
- Fles
- Vork
- IJslollystokje
- Citroenzuur
- Trechter
- Smaakstof (drogist)
- Kleurstof (drogist)

Werkwijze
- Doe de zestien suikerklontjes in de maatbeker. Voeg daarbij zo veel water als nodig is voor de inhoud van een fles. Roer met een vork totdat de suiker is opgelost.
- Voeg met een ijslollystokje een puntje citroenzuur toe en roer het mengsel om.
- Doe het mengsel met behulp van een trechter in een fles.
- Voeg in totaal minimaal vijf en maximaal twintig druppels smaakstof in kleine hoeveelheden toe. Doe de dop op de fles en schud na elke toevoeging even flink met de fles.
- Voeg maximaal twintig druppels kleurstof toe.

WetenWeek
De WetenWeek is hét evenement om kennis te maken met wetenschap en techniek. Tijdens deze week, die woensdag van start ging, zijn jongeren de onderzoekers. Er worden allerlei activiteiten georganiseerd in universiteiten, (onderzoeks)instellingen, sterrenwachten en musea. Bezoekers kunnen experimenteren, bijvoorbeeld met het zelf maken van een energiedrank, demonstraties zoals autorijden op zonne energie bijwonen en games als solexracen in Zeeland. De WetenWeek heeft dit jaar als thema ”Gebruik je energie”. Science center NEMO in Amsterdam opende woensdag de WetenWeek met een activiteit waarbij jongeren met blote handen een auto mochten pletten.

Kijk voor meer activiteiten op www.wetenweek.nl.