Jakko Gunst - 28 jul 2006 09:24 - Gewijzigd: 28 jul 2006 09:24

„Hier vind ik uit wie ik ben”

KAMPEN - Ondanks zijn leeftijd maakt musicus Klaas Jan Mulder (76) nog lange dagen in zijn studeerkamer. Er is geen andere plek in Nederland waar hij zo graag komt als daar. Hij hoort wel eens dat hij bij het ouder worden beter is gaan spelen. „Het punt waarop ik me heb bewezen, ben ik nog niet voorbij.”

Bij Vianen de snelweg af en dan via de rivierdijk langs de Lek naar Langerak. Dat ritje noemt Mulder om aan te geven waar hij zich prettig voelt: langs het water en in zijn geboortestreek.

Een bezoek aan Langerak, waar hij van zijn vijfde tot zijn tiende woonde, vindt hij ingrijpend. „De school en de kerk die ik me als kind kan herinneren, zijn er niet meer. De pastorie waarin ik opgroeide nog wel. Ik ben er een keer het pad opgelopen naar de voordeur, heb aangebeld en gezegd: „Vroeger woonde ik hier. Mag ik nog even binnenkijken?””

De weidsheid en de sfeer van het Friese platteland horen ook in het rijtje thuis. „Het klinkt als een cliché, maar die kleine dorpjes zijn zo typerend, zo bijzonder. Gezien mijn voorgeslacht ben ik eigenlijk Fries. Ik voel me er thuis, kom er bijzonder graag.”

Heeft Mulder tijd over tussen het repeteren en het concerteren, dan toert hij graag wat rond in de omgeving. „Geen provincie als Friesland waar dat zo heerlijk is om te doen. Rond Bolsward heb je prachtige terrasjes met uitzicht op het water. Geweldig om daarvandaan te zien hoe mensen met hun bootje bezig zijn.”

Wat moet hij verder nog over zijn favoriete plek vertellen? Alles wat hem over het onderwerp te binnen schoot, heeft hij van tevoren op papier gezet. „Als basis, ik weet er niet zo veel over te zeggen. De meeste interviews die ik geef, gaan over de muziek.”

Laat muziek nu ook het onderwerp zijn waarmee het gesprek over zijn favoriete plek gevuld raakt. Dat begint al als Mulder de plaats noemt waar hij nog liever dan langs de rivierdijk of in knusse, Friese dorpjes verblijft: zijn studeerkamer.

De afbeeldingen in Mulders werkplek hebben een eigen verhaal. Ook de tekening van een Properorgel; een recent en onverwacht cadeau. Mulder kan zich het instrument nog goed herinneren. „Ik heb het negen jaar meegemaakt, hier in de Nieuwe Kerk in Kampen. Tot in ’59 het Pelsorgel kwam.”

Van een van zijn drie instrumenten, de piano, zijn nog maar weinig foto’s. „Ze willen mij altijd achter die vleugel hebben”, zegt Mulder, die onderstreept hoe machtig een foto van alleen een piano in de hoek van een studeerkamer kan zijn.

Uit een boek over de eigenzinnige pianist Glenn Gould toont hij een foto van diens studeerkamer. „In die werkkamer sloot hij zich zowat op, wat een verschrikkelijke impact heeft zo’n plaat.”

De vraag is of hij kan uitleggen waarom hij op zijn leeftijd nog zo veel tijd op zijn studeerkamer doorbrengt. Het antwoord klinkt verrassend uit de mond van een gelauwerd musicus als hij: „Het punt waarop ik me heb bewezen, ben ik nog niet voorbij. Vroeger speelde ik voor mijn gevoel wat ongeduldig. Achteraf moet ik zeggen dat het op een bepaalde manier ook oppervlakkig is geweest. Voor m’n artistieke geweten wil ik mijn spel verder sublimeren. Niet alleen voor het publiek, ook voor mezelf.”

Vergelijk het met een kind dat is opgegroeid. Op jonge leeftijd steekt het zomaar de weg over, omdat het denkt: er is geen gevaar. „Ben je ouder, dan zie je de gevaren eerder”, zegt Mulder. „Niet uit onzekerheid, maar omdat je wijzer geworden bent.”

Zo is het ook met zijn spel. Vroeger speelde hij vlotjes over de moeilijke passages heen. Nu ziet hij valkuilen, die hij door hard te studeren wil vermijden. „Met een wat oppervlakkiger instelling ging het vroeger makkelijk en kwam het goed. Nu denk ik soms een paar maten van te voren: opgelet.”

Of het publiek zijn veranderde instelling in zijn spel kan terughoren, weet Mulder niet. „Ik hoor wel eens dat ik beter ben gaan spelen. Wat ik op het programma zet, heeft in vergelijking met vroeger in elk geval een hoger niveau.”

Wat houdt hem verder nog in zijn studeerkamer? De rust en de ruimte, zegt Mulder, „hier vind ik uit wie ik ben. Ik kijk hier dvd’s, beluister het orgel- en pianospel van de groten der aarde. Werken, overdenken en luieren, dat kan hier allemaal.”