Tsunami’s: snel en verwoestend
APELDOORN - Een oceaangolf die zich verplaatst met de snelheid van een Boeing 747 die daar op 10 kilometer hoogte boven vliegt, zeg 900, 1000 kilometer per uur. Dat fenomeen bestaat en heet tsunami.
Ontstaan van een vloedgolf.
De aardkorst bestaat uit grote platen, die voortdurend ten opzichte van elkaar in beweging zijn. Zondag schoof ten oosten van Sumatra de zogenaamde Indisch-Australische plaat verder onder de Euraziatische plaat.
Over een afstand van ongeveer 1000 kilometer vond er een krachtige verschuiving plaats tussen de Euraziatische en de Indisch-Australische plaat. Daarbij duwde de Indisch-Australische plaat zich in noordoostelijke richting onder de Euraziatische. Tegelijkertijd was er sprake van een verticale verplaatsing van ongeveer 10 meter. Dat heeft de tsunami veroorzaakt die enkele uren later aan diverse kusten velen het leven kostte.
Het bijzondere van een tsunami is niet zozeer de golfhoogte; het zijn vooral de golflengte en de golfperiode. Een gewone zeegolf heeft een lengte van zo’n 150 meter; dat is de afstand tussen twee opeenvolgende golftoppen. Een tsunami kan makkelijk een golflengte van 100 kilometer hebben. De golfperiode is normaal een seconde of 10; dat is de afstand die verstrijkt tussen de passage van twee opeenvolgende golftoppen. Na een zeebeving bedraagt die tijd uren.
Zolang de tsunami zich boven een kilometers diepe oceaan bevindt, gebeurt er niets bijzonders. Sommige verdwijnen zelfs onopgemerkt. Komt de bewegende watermassa echter in de buurt van een ondiepe kust, dan verandert alles. Die ondiepte hindert de golfbeweging en daarbij ontstaan verschijnselen als bij de branding: op de kust oplopende golven, met overslaande toppen. Gebeurt dat bij een tsunami, dan kunnen letterlijk huizenhoge golven ontstaan, met de daarbij behorende verwoestende krachten.
Er zijn nog geen reacties geplaatst.