Gerald Harbers -  2 sep 2005 13:30 - Gewijzigd: 2 sep 2005 13:30

„Spieken is oneerlijk”

Tweederde deelnemers Yord-peiling zegt af te kijken

Tassen op de tafels tussen de leerlingen. Een docent die tuurt door een gaatje in de krant. Een computerprogramma dat werkstukken van studenten vergelijkt met bestaande teksten. Docenten op scholen en universiteiten bedenken van alles om afkijken te voorkomen.

Studenten die betrapt worden op het overnemen van teksten voor hun werkstuk of op afkijken krijgen vanaf 2007 mogelijk een zwaardere straf. Dat is het voorstel van staatssecretaris Rutte (Onderwijs). Een meerderheid van de bezoekers op Yord spiekt, blijkt uit een internetpeiling van de site onder 307 jongeren. Twee op de drie kijken af.

Van de jongeren spiekt 34 procent niet. Ruim de helft van hen -19 procent van het totaal- laat een buurman of buurvrouw wel meekijken. Flavio Burger (15), havo-4-leerling, laat gerust zijn buurman meekijken, „als ik er niet door in de problemen kom.”

Mbuyi Groenewold (14), mavo-3-leerling, en de even oude Rosalie Mulder uit havo-3 zijn „niet van plan dit nieuwe schooljaar af te kijken.” Mbuyi: „Maar in noodgevallen spiek ik wel eens bij mijn buurman.”

Gaatje in de krant
Het drietal ziet spieken niet als diefstal. Mbuyi: „Als mijn klasgenoot het toelaat, dan is dat toch geen probleem?” Rosalie zegt niet af te kijken als een jongen of meisje dat niet wil. „Dat vind ik asociaal, maar volgens mij is het geen diefstal.”

„Spieken is oneerlijk.” Docente E. van Otterlo van het Ichthus College in Veenendaal is duidelijk over afkijken. „De spieker bedriegt de leraar. Ook is het niet goed tegenover je klasgenoot die er wel hard voor heeft geknokt.” Volgens de lerares snijdt een leerling zichzelf in de vingers met afkijken. „Door alles bij elkaar te grazen van een klasgenoot, komt iemand vroeg of laat in de problemen.”

Annelieke Dorst (14), havo-3-leerling, spiekte vorig jaar „af en toe. Alleen als ik zeker wist dat het geen problemen zou opleveren.” De scholiere maakte eens mee dat een klasgenoot een 1 kreeg voor een overhoring omdat hij spiekte. „Bij die leraar spiekt nu niemand meer.”

De scholiere zou tijdens een examen sowieso niet afkijken. „Ik zou mezelf ermee bedriegen als ik naar een vervolgopleiding ga met een onjuist cijfer. Want dan lijkt het net of ik de kennis heb voor de opleiding, terwijl dat niet zo is.”

Uit de internetpeiling van Yord blijkt dat 16 procent van de ondervraagde bezoekers vindt dat de docent tegenmaatregelen moet nemen. Rosalie: „Ik keek vorig jaar nooit af bij mijn docent Duits. Wanneer je daar iets doet wat op spieken lijkt, krijg je een 1.”

Volgens Mbuyi werken tassen op de tafels tussen de leerlingen ook goed tegen afkijken. Lachend: „Een leraar maakte zelfs een keer een gaatje in de krant waardoor hij ons goed in de gaten kon houden.”

Van Otterlo let altijd goed op om afkijken te voorkomen. „Ik loop steeds door het lokaal en zorg ervoor dat leerlingen mijn rug niet zien.” Andere maatregelen zijn volgens de lerares Duits niet nodig. Een enkele keer betrapt ze iemand. „Dan krijgt hij de wind van voren en laat ik goed merken hoe ik erover denk. Gebeurt het dan nog een keer, dan meld ik het bij de directie en krijgt de dader een straf. Gelukkig gebeurde dat vorig jaar maar één keer.”

Flavio Burger spiekt om een andere reden niet meer. Grijnzend: „Dat heeft niet zo veel zin. Mijn cijfer zou dan alleen maar dalen.”

Wat zegt de Bijbel?
Lev. 19:11: „Gij zult niet stelen, en gij zult niet liegen, noch valselijk handelen, een iegelijk tegen zijn naas
te.”
1 Kor. 14:40: „Laat alle dingen eerlijk en met orde geschieden.”
1 Thess. 4:11: „En dat gij u benaarstigt stil te zijn en uw eigen dingen te doen en te werken met uw eigen handen, gelijk wij u bevolen hebben.”