Dat stelden dr. Dick Bijl, hoofd­redacteur van het Genees­middelen Bulletin, en prof. Huub Schellekens, lid van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen en hoogleraar biotechnologie, gisteravond in het tv-programma Nieuwsuur van de NOS. Woensdag komt het Geneesmiddelen Bulletin uit met een analyse van de gang van zaken in 2009.

In mei 2009 pastte de WHO de definitie van een pandemie, een wereldwijde epidemie, aan. De voorwaarde dat er eerst veel doden moesten vallen, werd geschrapt. In juni stelde de organisatie vervolgens dat er sprake was van een pandemie. Dit leidde tot grote ophef; regeringen schaften voor vele tientallen miljoenen euro’s vaccins aan.

Inmiddels is gebleken dat vijf van de vijftien leden van een noodcommissie van de WHO die de definitie aanpaste, sterke banden hadden met de farmaceutische industrie. Dat was in strijd met de eigen regels van de WHO, zo meldde de British Medical Journal in juni.

De namen van de commissie­leden werden vervolgens een jaar lang geheimgehouden, aldus Paul Flynn, rapporteur van de Raad van Europa, in het tv-programma. Flynn: „We hebben in de Raad van Europa unaniem besloten de WHO voor deze gang van zaken te veroordelen.”

Ook ten aanzien van de virusremmer Tamiflu kraakt Bijl stevige noten. „Het middel werkt amper. Alle tien studies, zo bleek uit een samenvattend onderzoek, zijn gesponsord door fabrikant Roche en slechts twee studies zijn gepubliceerd in internationale medische tijdschriften. Eén onderzoek was geschreven door een wetenschapper die zich niet kon herinneren dat hij aan die studie had meegedaan.”

Door Nederland werd voor 340 miljoen euro 34 miljoen vaccins ingekocht. Daarvan werden uiteindelijk 20 miljoen stuks weggegooid. In totaal overleden er vorig jaar 63 Nederlanders aan griep. Het was het mildste griepseizoen sinds jaren.