De krant die anders is

Journalisten –een raar slag volk– mopperen nogal eens als de directie weer een maatregel afkondigt om de problemen het hoofd te bieden. „Moeten we opnieuw eerder in de ochtend onze artikelen inleveren? Straks brengen we hetzelfde nieuws als ochtendkranten, maar dan pas 's avonds. De krant die anders is...”. Gelukkig is dat niet waar: vaak brengt een middagkrant als het RD zelfs het nieuws van diezelfde middag, doordat een redacteur al vooraf informeert wat politici gaan vertellen.

Als er één ding anders is geworden dan vroeger, is het de snelheid van het nieuws. Een verslag van een raadsvergadering –uitgetikt op een speciaal vel– reisde via de post en kwam soms pas drie dagen later bij de lezers. Nu staat een vliegramp die om elf uur 's morgens gebeurt, nog dezelfde middag in de krant. Het RD mag daarbij niet achterblijven. Niet alleen omdat andere kranten het nieuws dan eerder hebben, maar vooral omdat voor een groot deel van de RD-lezers de krant de belangrijkste of enige nieuwsbron is. Dat schept verplichtingen en de moderne techniek helpt daarbij.

Maar ook zonder computer ging er van alles mis. De redactie van het RD zat in de jaren zeventig in de Kanaalstraat in Apeldoorn, in een pand tegenover drukkerij Wegener. Een van de veteranen van het RD, G. van Asselt, herinnert zich de tijd van telexen –„die ouwe rammeldingen”– en het zetten in lood nog goed. „Er ging toen ook van alles fout. Ik herinner me dat de vroegere hoofdredacteur Blees me eens opdroeg een envelop met clichés, de loden negatiefplaten van foto's, aan de overkant in de postbus te doen. Die waren natuurlijk voor de drukkerij bestemd, maar ik dacht dat ze in de PTT-brievenbus moesten. Om twaalf uur riep Blees me, met de vraag waar die foto's gebleven waren. Het hoofdkantoor van de PTT is eraan te pas gekomen om de brievenbus te legen, maar het was te laat om de clichés te verwerken. We hadden toen een hele grijze krant, met maar één of twee foto's.”

Zo is ook ooit een zak vol advertentieopdrachten bij de drukkerij in het oud papier verdwenen. „Die advertenties stopten we in mapjes en daarna, uit zuinigheid, in een gebruikte envelop. Ik had die bij de drukkerij bezorgd, maar iemand op de knipafdeling gooide „die rommel” in de prullenbak.”

Omdat er op de redactie nog nauwelijks sprake was van automatisering, kon er niet veel mis gaan met de apparatuur. „Toen hadden we andere 'storingen'. Snel even een paar clichés wegbrengen bij de drukker, gewoon in je broekzak, en dan ontbrak er een. Bleek die foto nog op de stoep of in de goot te liggen.” Van Asselt herinnert zich ook nog als de dag van gisteren dat een van de medewerkers op de drukkerij struikelde terwijl hij juist een gezette pagina met loden letters droeg.

In die tijd kon de redactie tot één uur 's middags kopij aanleveren. Ondanks alle technische vooruitgang is het inlevertijdstip vorige week opnieuw vervroegd: de krant moet om half twaalf de deur uit zijn. Deze noodmaatregel geeft de opmakers en drukkers een uur reserve, om er zeker van te zijn dat de drukpers toch op tijd kan starten als er onverhoopt een storing optreedt.

Moderne en snelle communicatietechnieken als fax en e-mail vergoeden het verlies aan inlevertijd gedeeltelijk. Toch snijdt dit diep in het journalistieke vlees. De nieuwsgieren azen altijd op het láátste nieuws. Een pleister op de wonde is dat door het elektronisch versturen van complete pagina's de redactie tot het eind toe zicht houdt op de opbouw ervan. Vroeger gebeurde het regelmatig dat bijschriften van foto's verwisseld waren, of zelfs koppen van artikelen. Dat is nu hoge uitzondering geworden.

Een tweede pleister is de digitale krant. Uiterste aanlevertijd: één uur. Bezorgtijd: één uur.