Een handgemaakte
Cadillac vanaf 1 piek

Op zoek naar die ene ontbrekende postzegel in de verzameling, of net zo'n Delfts blauwe vaasje als dat vorige week sneuvelde bij een schoonmaakbeurt? Strooptochten langs vlooienmarkten en inboedelveilingen zijn misschien wel leuk, maar niet meer nodig. Grote kans dat de postzegel of het vaasje te vinden is op een van de vele virtuele veilingen die internet rijk is.

In de korte tijd dat het fenomeen webveiling bestaat –vier jaar geleden ging voor het eerst op internet een veilingstuk onder de hamer– is het enorm populair geworden. Wie op zoekmachine Yahoo! naar ”online auctions” (online-veilingen) zoekt, kan kiezen uit meer dan honderd websites. Onbetwiste nummer één is de site van eBay, niet alleen het eerste online-veilinghuis ter wereld maar ook het grootste. De koper kan kiezen uit niet minder dan 3 miljoen producten, of dat nu een Egyptisch mummiemasker is vanaf 6000 gulden of een doos met 140 Pampers in de kleinste maat tegen een minimumbod van zo'n 60 gulden. Per maand wordt 1,5 miljard keer een internetpagina van eBay bekeken.

Principe
Het principe van een webveiling is simpel: de verkopende partij biedt een voorwerp te koop aan; kopers kunnen daarop bieden. Als de termijn is verstreken, gaat het veilingstuk naar de hoogste bieder. Het veilinghuis brengt koper en verkoper met elkaar in contact door e-mailadressen uit te wisselen, waarna ze onderling afspraken moeten maken over betaling en aflevering.

De handel tussen particulieren is inmiddels het populairste onderdeel van internetveilingen. Daarnaast bieden bedrijven hun goederen via het web aan, of kopen veilinghuizen zelf artikelen in om ze tegen een lage prijs of per opbod te verkopen.

De voorwaarden om mee te mogen doen aan een digitale veiling, verschillen per site. In de meeste gevallen is registratie verplicht. Het identificatienummer en wachtwoord dat je daarbij krijgt, geven recht op een plaatsje in de virtuele veilingbanken.

Registratie is geen overbodige luxe. Handel via internet trekt niet alleen eerlijke lieden. Ook fraudeurs gaan op de verkopersstoel zitten. De trucs zijn legio: 'collega-oplichters' gaan bieden om de prijs op te drijven, of de hoogste bieder wacht tevergeefs op zijn waar. Daarom hebben vrijwel alle online-veilinghuizen een afdeling waar deelnemers ervaringen kunnen uitwisselen en de naam van malafide kopers en verkopers publiekelijk aan de schandpaal mogen nagelen.

Emotie
Het aantal Nederlandse veilingsites is niet meer op twee handen te tellen. Vandaag kan daar een nieuwe naam aan toegevoegd worden: QXL. Donderdag droeg algemeen directeur Jim Rose van het Europese veilinghuis QXL.com de virtuele hamer over aan M. van der Meer van QXL Nederland.

„Kopen op een internetveiling gaat gepaard met emotie”, is de ervaring van Jim Rose. „Als koper heb je niet het gevoel dat je iets koopt, je wint iets.” Ook het enorme aanbod maakt volgens hem een bezoekje aan een online-veiling aantrekkelijk. Daarnaast is niet alleen de koper maar ook de verkoper in het voordeel: „Hij bereikt een groot koperspubliek, ziet met elk bod de prijs stijgen en is ook nog eens snel en makkelijk van zijn koopwaar af.” QXL werd twee jaar geleden opgericht als Quixell (spreek uit als ”quick sell”, snelle verkoop). Begin januari 1998 ging voor de eerste keer in Europa een veilingstuk onder de virtuele hamer. Inmiddels is QXL behalve een Engelstalige site ook een Duitse, Franse en Italiaanse site rijk, en nu dan een Nederlandse. Volgens Jim Rose is het belangrijk in te zoomen op de verschillende landen door verschillen in taal, valuta en BTW-tarieven.

Typische Hollands
De jongste Nederlandse veilingsite vertoont inderdaad een paar typisch Hollandse trekjes. Een ”niet goed, geld terug-mogelijkheid” moet de voorzichtige online-koper over de streep trekken. De aarzeling zit 'm vooral in de betalingswijze: per creditcard. „Nederlanders zijn bang om daarmee te betalen”, is de ervaring van manager Van der Meer. „Nog maar zo'n 20 tot 30 procent van de mensen in ons land heeft een kaart. Dat staat in geen verhouding tot de Amerikanen, die gemiddeld met anderhalve creditcard op zak lopen.”

Om de online-betalingen via creditcard veilig te laten verlopen, maakt QXL gebruik van Secure Socket Layer (SSL). Veel internetveilingen en bedrijven die handel via internet bedrijven, passen dat protocol toe. Het zorgt voor een beveiligde verbinding naar de server van de verkoper; de privacygevoelige informatie van de klant wordt gecodeerd verstuurd. Alleen de koper en de verkoper kunnen die gegevens ontsleutelen. Wie zijn creditcardnummer ondanks de SSL-beveiliging liever niet via internet naar QXL stuurt, mag het ook doorbellen of faxen.

Kopen via internet heeft nog een nadeel: je kunt een artikel niet voelen, ruiken of proberen. Maar „wie eenmaal on line heeft gewinkeld of deelgenomen aan een internetveiling, is verkocht”, stelt Van der Meer. Toch lopen sommige categorieën gewoon niet. QXL-concurrent Ubiedt kent bijvoorbeeld de rubriek voertuigen. De negen wagens die gisteren in de virtuele showroom stonden te pronken, zullen er onverkocht weer uitgereden moeten worden. Niemand heeft het gewaagd erop te bieden.

Koekoeksklok
Van der Meer noemt 'zijn' nieuwe QXL-veilingsite de grootste van Nederland, met 6000 inlandse artikelen en toegang tot de Europese database met 350.000 producten, „van een Zwitserse koekoeksklok tot een Portugese asbak.” Een blik in de catalogus van andere Nederlandse online-veilinghuizen leert echter dat bij Van der Meer de wens de vader van de gedachte is. VerzamelVeiling, de virtuele vlooienmarkt voor verzamelaars, is met ruim 6100 stukken QXL net de baas. Het lijkt erop dat alle online-veilinghuizen dezelfde missie hebben. Zo meldt de homepage van Ubiedt dat de site „Nederlands grootste persoonlijke online-veiling zal worden.”

Op één punt wijkt QXL bij de start direct af van zijn Nederlandse broertjes en zusjes. Nergens anders kun je bijvoorbeeld bieden op een sabbatical break (betaald verlof). QXL koopt het vliegticket, geeft drie maanden lang 100 gulden zakgeld per dag mee, betaalt daarnaast het salaris door –met een maximum van 8000 gulden bruto per maand– en „doet zijn uiterste best” de werkgever mee te laten werken. Openingsbod: 1 gulden. Ook een handgemaakte Cacillac, een barbiepop, een Apple i-Mac-computer en een gouden ring gaan vanaf dat bedrag onder de veilinghamer. Je moet iets verzinnen om op te vallen.