Wetenschap 19 oktober 1999

Nederlandstalig internet
is vuiler dan Engelstalige deel

Door S. M. de Bruijn
Het aantal met porno en erotiek 'bevuilde' internetpagina's op Nederlandstalige sites is twee- tot viermaal groter dan van het Engelstalige deel van internet. Uit een beoordeling van tienduizenden webpagina's door het Canadese bedrijf NetShepherd blijkt dat circa 20 procent van de Nederlandstalige pagina's in de categorie pornografie of erotiek valt. Een woordvoerder van het bedrijf wijst erop dat het om voorlopige resultaten gaat.

Het bedrijf NetShepherd heeft dit voorjaar een steekproef gehouden onder 50.000 Nederlandstalige internetpagina's, bedoeld voor een proef om reformatorische scholen in Nederland te voorzien van een schoon internet. Alle pagina's zijn door medewerkers van NetShepherd bekeken, waarna bleek dat een op de vijf Nederlandstalige pagina's erotische of pornografische elementen bevat. NetShepherd is een bedrijf dat internetpagina's inhoudelijk beoordeelt en selecties daarvan aanbiedt aan klanten die op zoek zijn naar verantwoorde of juist commercieel interessante informatie.

De 50.000 pagina's vormen een willekeurige steekproef, genomen met de internetzoekmachine AltaVista. Er zijn naar schatting ruim 3 miljoen Nederlandstalige pagina's. In de vele honderdduizenden Engelstalige pagina's van AltaVista die NetShepherd gewoonlijk bekijkt, treffen de medewerkers tussen de 5 tot 10 procent porno en erotiek aan. Dit 'gehalte' is hoger dan het percentage dat het Amerikaanse NEC Research Institute afgelopen zomer publiceerde. Het instituut onderzocht de toegankelijkheid en verspreiding van internetinformatie en meldde de resultaten in het wetenschappelijk tijdschrift Nature. De onderzoekers keken onder meer naar het type informatie dat internetpagina's bieden.

Internet omvat volgens het NEC Research Institute 800 miljoen pagina's ; een hoge schatting vergeleken met andere cijfers. Daarvan biedt 83 procent commerciële informatie, terwijl 6 procent een wetenschappelijke of educatieve inhoud heeft. „ Slechts” 1,5 procent bevat porno.

Het grote verschil in de bevindingen van NetShepherd en het NEC Research Institute is voor een deel toe te schrijven aan de gehanteerde maatstaf. NetShepherd rekende ook licht erotische pagina's mee en zal de lat dus hoger hebben gelegd dan het NEC Research Institute. Bovendien gebruikte NetShepherd een steekproef van AltaVista en het is bekend dat de indexen van dit soort zoekmachines relatief veel sekssites bevatten, omdat deze sites speciale trucs uithalen om door de populaire zoekmachines genoemd te worden. Om die reden houdt de woordvoerder van NetShepherd een slag om de arm.

De filtering van de Nederlandstalige pagina's door NetShepherd leverde een behoorlijk schoon resultaat op, maar was nog niet 100 procent waterdicht. Een groep van twintig vrijwilligers uit het onderwijs en van de Erdee-holding bekeek 12.000 van de voorgefilterde pagina's en trof nog 81 pagina's aan die zij in strijd vond met het zevende gebod. Dat deze door NetShepherd niet herkend waren, is deels te verklaren door het taalverschil: een van de afgekeurde pagina's bevatte bijvoorbeeld schunnige Nederlandse gedichten. Verder hebben niet alle leden tijdens de proefperiode de criteria eenduidig gehanteerd en zijn er bijvoorbeeld pagina's die bloot bevatten zonder dat dat een erotische uitstraling had.

Van de 12.000 gescreende pagina's krijgen er 498 –ruim 4 procent– het stempel ” ; verwerpelijk” omdat ze duidelijk in strijd zijn met een van de tien geboden. In 174 gevallen is dat vanwege het taalgebruik. Ook vallen er 65 pagina's af doordat de informatie godslastering bevat, en 98 vanwege aansporing tot zondagsontheiliging. Een enkele pagina spoort aan tot alcohol- of drugsgebruik (28), tot roken (2) of gokken (2). Dertig pagina's zijn vanwege haat of geweld verwerpelijk, oordeelde de groep.

Bij zo'n dwarsdoorsnee van het internet hoort de kanttekening dat het aantal pagina's niets zegt over het gebruik ervan. Het is bekend dat het kleine percentage pornopagina's toch een fors deel van het internetverkeer veroorzaakt.