Wetenschap 12 oktober 1999

Astronomen wuiven
tiende planeet weg

Er is geen tiende planeet in ons zonnestelsel, zeggen gerenommeerde astronomen zoals de Fransman Michel Festou en de Zweed Paul Schlyter.

Het 'bewijs' dat John Murray van de Britse Open Universiteit daarvoor aandroeg, is volgens hen op veel te weinig en foute berekeningen gebaseerd.

Festou en Schlyter schreven direct na de bekendmaking van de ontdekking via de Britse zender BBC hun collega's aan. Ook de 'ontdekker' van planeet X, zoals Murray zijn planeet noemde, kreeg een e-mail. Deze week moet hij op een internationaal congres zijn ontdekking nader toelichten. Volgens Murray draait planeet X in een baan om de zon die nog duizend maal groter is dan de baan van de tot nu toe verst gelegen planeet, Pluto.

Het idee dat er een tot op dit moment onbekende planeet rond onze zon draait is niet nieuw, aldus Festou en Schlyter. Murray baseert zijn conclusie op het gedrag van zogeheten langetermijnkometen. Deze kometen –grote klonten steen en ijs– komen waarschijnlijk uit een zeer veraf gelegen regio, de ”Oortwolk”. Daar kunnen ze vele jaren zitten totdat ze in een baan komen die ze binnen ons zonnestelsel brengt.

De Brit onderzocht de banen van dertien van deze kometen. Uit zijn onderzoek bleek dat een groot massief object de kometen in hun baan moet hebben verstoord. Volgens Festou en Schlyter kan Murray die conclusie niet trekken aan de hand van die berekeningen, die overigens afkomstig zijn van andere kometendeskundigen. Er zitten altijd kleine foutjes in en daarmee heeft Murray volgens hen geen rekening gehouden.

Zelfs als ze wel klopten, had de Brit nog niet tot deze 'unieke oplossing' kunnen komen. Volgens Festou zijn er legio mogelijkheden waardoor kometen verstoord worden in hun baan als ze in de buurt van ons zonnestelsel komen.

Andere deskundigen zeggen dat Murray al bekende feiten herkauwt en daar een te stellige conclusie uit trekt. Er zijn andere oplossingen. Festou en Schlyter noemen bijvoorbeeld de mogelijkheid van een zogenoemde bruine dwerg. Dat is een sterrenkundig object met dezelfde omvang als een ster, die zelf geen licht uitstraalt. En dat is beslist geen planeet van 'onze' zon.