Wetenschap 5 oktober 1999

Monsanto maakt
plasticproducerende plant

Het geld groeit niet aan de bomen, maar plastic creditcards in de toekomst wel. Het grote Amerikaanse biotechnologiebedrijf Monsanto zegt dat het genetisch gemanipuleerde planten heeft ontwikkeld die plastic kunnen maken.

Van het onderzoek wordt verslag gedaan in het oktobernummer van het tijdschrift ”Nature Biotechnology”. Het door planten geproduceerde plastic is biologisch afbreekbaar en kan als grondstof dienen voor de industrie. Monsanto produceert het momenteel bij wijze van experiment.

Gangbare kunststoffen worden uit aardolie geproduceerd en zijn niet makkelijk afbreekbaar. Daarom zoeken wetenschappers naar milieuvriendelijker alternatieven, zoals productie van bioplastics. Er zijn al bacteriestammen die onder bepaalde omstandigheden 'natuurlijk' plastic produceren. Dat is echter te bros voor de meeste toepassingen. Bovendien is het erg kostbaar: een kilo kunststof uit bacteriën kost 6 tot 10 gulden, terwijl plastic uit aardolie slechts 2 gulden per kilo kost.

Raapzaad
Monsanto heeft genen van de plasticproducerende bacteriën overgebracht in planten van de familie van de kruisbloemigen. Een ervan is raapzaad, uit de zaden daarvan wordt normaal olie gewonnen.

De genetisch gemanipuleerde planten gedragen zich als biologische fabriekjes. Het plastic dat ze produceren, is naar verwachting veel goedkoper dan het bacteriële kunststof. Dat komt doordat de bacteriën suikers nodig hebben als voedselbron voor de plasticproductie. De planten maken die suikers zelf uit kooldioxide en water met behulp van zonlicht.

De opbrengst is nog maar 3 procent. De Monsanto-wetenschappers willen de genetische manipulatie zodanig verbeteren dat de opbrengst van de gewassen stijgt. Eerdere onderzoeken van zowel Monsanto als Zeneca zijn echter gestrand.

In 1994 zei de Warwick Universiteit in de Engelse Midlands samen met de bedrijven Zeneca Seeds en Unilever aan een methode te werken om planten via genetische manipulaties plastic kernen in hun zaden te laten maken. Het plastic dat dit oplevert, is een polyester (polyhydroxyboterzuur) dat thans wordt gebruikt voor verpakkingen zoals shampooflessen.