Wetenschap 14 september 1999

Motor op molecuulformaat

Een Nederlands-Japans onderzoeksteam onder leiding van de Groningse chemicus prof. dr. B. L. Feringa heeft aangetoond dat het mogelijk is een 'motor' te maken op moleculair niveau. De ontdekking is gepubliceerd in het jongste nummer van het wetenschappelijk tijdschrift Nature.

De wetenschappers bouwden een molecuul dat uit twee identieke helften bestaat, verbonden door een 'as'. Eén helft kan in één richting roteren. De motor haalt zijn energie uit licht.

De rotatie is regelbaar door de energietoevoer te variëren. Volgens Feringa staat het bouwsel nog ver af van een praktisch toepasbare motor, maar het principe is aangetoond. Om de twee helften te laten draaien, is nu nog intensieve begeleiding nodig.

De moleculaire motor, een belangrijk onderdeel voor moleculaire machines, ontbrak tot nu toe in de 'bouwdoos' van nanotechnologen. Nanotechnologie, ”de techniek van de 21e eeuw”, maakt het mogelijk 'apparaten' te maken ter grootte van nanometers, miljoensten van een millimeter.

In de wetenschappelijke pers is eerder melding gemaakt van nanobuisjes, nanoschakelaars, nanotandwielen en zelfs nanotreintjes.