Resultaten volkstellingen op cd-rom

VOORBURG – Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Nederlands Instituut voor Wetenschappelijke Informatiediensten brengen een pakket cd-roms uit met daarop de gegevens van volkstellingen in Nederland. De eerste twee schijfjes kosten 129 gulden.

Sinds 1795 zijn er veertien volkstellingen gehouden. Dat heeft een geweldige hoeveelheid informatie opgeleverd. Meer dan tweehonderd boeken met in totaal een slordige 42.000 pagina's staan vol met tabellen en cijfers. Naast het aantal Nederlanders staan er ook gegevens in over vergrijzing, vrouwenarbeid, woonsituatie en grootte van het huishouden.

Op de eerste 2 cd-roms staat de volkstelling van 1899 (met bijna 10.000 pagina's de grootste), de eerste die het CBS zelf deed. Op de schijfjes staan kopieën van de documenten, maar ook de getallen zelf. De circa 7 miljoen getallen zijn ingedeeld in tabellen en kunnen tegen elkaar worden afgezet. Een deel van de gegevens werd gedigitaliseerd met handschriftherkenning, maar de meeste cijfers moesten met de hand worden overgetikt.

De andere volkstellingen worden nog in 'digitale' cijfers omgezet, behalve 2 uit het begin van de negentiende eeuw, die te onbetrouwbaar worden geacht. Overigens is er nu al wel voor 250 gulden een set van 5 cd-roms beschikbaar, waarop gescande kopieën van alle 42.000 pagina's staan.

De cijfers in de boeken behoren tot de meest geraadpleegde gegevens van het CBS. Er bestaan maar een paar exemplaren van en de kwaliteit daarvan gaat hard achteruit. Daarom zijn de gegevens gedigitaliseerd.

De laatste volkstelling vond plaats in 1971. Volgens het CBS is er sindsdien geen telling meer gehouden wegens de toegenomen 'privacybewustheid' van de bevolking.

Toenmalig VVD-leider Bolkestein zwengelde enkele jaren geleden de discussie aan over de noodzaak voor een nieuwe volkstelling. Oud-minister van Economische Zaken Wijers vond het te duur en niet effectief. Hij schatte dat een telling 250 miljoen gulden zou kosten.