Wetenschap 13 juli 1999
Kruidige antibiotica-vervanger moet biggen gezond houden

Knoflook voor de zwijnen

Door Helma Rebel-Struijk
Biggen staan in de toekomst wellicht aan een welriekende trog. Knoflook en kaneel kunnen een alternatief bieden voor antibiotica in de varkenshouderij. Antibiotica of antimicrobiële groeibevorderaars (AMGB's) zijn sinds kort verboden. Ze zorgen voor een betere groei van biggen en varkens en voorkomen dat de dieren ziek worden.

Ligt er straks naast knoflookboter ook knoflookvlees in de winkelschappen? „Dat niet”, zegt onderzoekster Carola van der Peet van het Praktijkonderzoek Varkenshouderij (PV) in Rosmalen. „Stoffen uit knoflook en kaneel zijn vooral bedoeld voor de groei en de gezondheid van biggen. Vleesvarkens worden pas na drie tot vier maanden geslacht, dan is er van de knoflook niets meer terug te vinden in het vlees.”

Het PV onderzoekt momenteel of knoflook en kaneel biggen gezond kunnen houden. De zoektocht naar alternatieven voor AMGB's is het gevolg van een verbod op een aantal van deze middelen sind 1 juli. Vlees van behandelde varkens is wellicht schadelijk voor de gezondheid van de consument. Bacteriën die bij de mens voorkomen, kunnen ongevoelig worden voor aan AMGB's verwante antibiotica.

Hoewel de Gezondheidsraad geen wetenschappelijk bewijs heeft gevonden voor dergelijke gezondheidsrisico's, sluit hij een verband niet helemaal uit. Daarom heeft de raad geadviseerd vier AMGB's te verbieden en de resterende drie middelen binnen een aantal jaren ook uit te bannen.

Bacteriën
De heilzame werking van knoflook bij mensen was al bekend. Het remt de groei van ongewenste bacteriën, waardoor gewenste bacteriën juist meer kans krijgen. Knoflook bevat allicine, dat verantwoordelijk is voor deze werking. In kaneel zitten cinnemaldehyden, die eenzelfde effect hebben maar zich richten op andere soorten bacteriën.

Het Britse bedrijf Cultech stopte de werkzame bestanddelen uit knoflook en kaneel in zijn product Enteroguard, als natuurlijk alternatief voor AMGB's. Het PV gaat momenteel in opdracht van Cultech na of Enteroguard inderdaad het gewenste effect heeft. Het product wordt vermengd met het biggenvoer.

Of het kruidige voedsel op biggen een even positief effect heeft als knoflook op mensen kan Van der Peet nog niet zeggen. Ze wil niet vooruitlopen op de resultaten van het onderzoek, dat eind deze maand wordt afgesloten. Biggen met een aangeboren afkeer van knoflook zullen de gekruide brokken niet laten staan, verwacht ze. „Per kilogram bevatten ze maar 1 gram van de werkzame stoffen uit knoflook en kaneel.”