Gel geeft treinen beter
greep op de rails

Gladde spoorstaven bezorgen spoorwegmaatschappijen veel hoofdbrekens. Heb je net alle maatregelen genomen om je treinen beter op tijd te laten rijden, en dan zorgen bladeren, vuil of roest in combinatie met vochtig weer voor een glibberige toplaag waardoor treinen nauwelijks kunnen optrekken of remmen. Ook de neerslag van chemische industrieën kan de spoorbaan glad maken.

NS Railinfrabeheer (NS RIB), verantwoordelijk voor aanleg en onderhoud van het spoor, beproefde de afgelopen maanden een nieuw middel om gladde sporen tegen te gaan. Inmiddels noemt NS de test geslaagd.

Hoe tegenstrijdig het ook moge klinken: NS gebruikte een gel om het spoor stroef te maken. De gel, Sandite, werd dagelijks op het spoor tussen Schiedam en Hoek van Holland aangebracht.

Omdat de zogenaamde Hoekse Lijn door een gebied vol chemische industrie rijdt, was het een ideale oefenlocatie voor Railinfrabeheer. In de gel zit een soort fijn zand, waardoor de rails stroever wordt. De Sandite-gel had dat effect daadwerkelijk. Treinen hadden gedurende de proef dit voorjaar nauwelijks problemen met optrekken en afremmen. Het aantal vertragingen op het traject Schiedam-Hoek van Holland nam ten opzichte van dezelfde periode van vorig jaar nam zienderogen af, van 35 procent naar minder dan 10 procent. Railinfrabeheer heeft besloten de gel komend najaar ook toe te gaan passen op drie andere 'gladde' trajecten.

Aannemer NBM Rail zorgde voor het dagelijks aanbrengen van de gel op de spoorstaaf. Dat gebeurde via een locomotief –die daarvoor uit het Spoorwegmuseum was gehaald, want een locomotief op voorraad heeft NS niet– en een goederenwagon met daarop de pompinstallatie. Via een pijpje werd de Sandite op de rails aangebracht.

NS Technisch Onderzoek volgde en evalueerde de proef op de Hoekse Lijn. Uit de evaluatie en uit interviews met machinisten blijkt dat er bij 'gladde weersomstandigheden' zoals mist en motregen nauwelijks problemen waren bij optrekken en remmen.

Railinfrabeheer zet de Sandite-methode deze herfst in op de trajecten Meppel-Leeuwarden, Bergen op Zoom-Vlissingen en op het rondje Sittard-Maastricht-Heerlen-Sittard. Voor deze trajecten is gekozen omdat de treinen in de herfst hier het meest last hebben van gladheid. De kosten van de vervolgproef zijn 1 miljoen gulden. Jaarlijks investeert NS 5 miljoen gulden aan het verbeteren van de punctualiteit.